Οι πρώτοι αντάρτες από τα καμποχώρια των Φαρσάλων
Η συγκρότηση των πρώτων ανταρτοομάδων, η αρχική τους δράση, η κατοπινή τους εξέλιξη, συνδέεται άμεσα με την τόλμη και το υψηλό ηθικό των αγωνιστών αυτών μιας εξαιρετικής γενιάς ποω·οηόρων επαναστατών της θυε/ϊλώδικης εκείνης εποχής. Μια τέτοια αρχή, αφετηρία, ιστορία έχει και τούτη η γωνιά της Ελλάδας, η περιφέρεια του κάμπου Φαρσαλών.
Σε δυο καταδιωκόμενους αγωνιστές της Εθνικής Αντ.στασης, πρώην στελέχη του ΕΔΑΣ. στον Παπαδοκάκη Ζαχαρία απ το χωριό Πρασιέ Χανίων και τον Σίσκο «Θανάση απ’ το Κεπεκλί Φαρσάλων, αναθέτει το Κόμμα να μπουν επικεφαλής της πρώτης ανταρτοομάδας της περιφέρειας Φαρσάλων. Ο πρώτος, πρώην ενωμοτάρχης χωροφυλακής, απ’ το 1943 Βγήκε στον ΕΔΑΣ, αξιωματικός του 1/5 Συντάγματος Ο δεύτερος απόφοιτος της Σχολής Αξιωματικών του ΕΔΑΣ, Στις 2 του Μάη 1946 ο Σίσκος Θανασης ύστερα από ειόοποίηση παρουσιάστηκε στο σ. Πατσά, υπεύθυνο Αυτοάμυνας Βόλου του ΚΚΕ. Εκεί του ανακοινώθηκε οπ υπάρχει εντολή του Κόμματος να βγει στο βουνό και μαζί με τον Παυαδοκάκη Ζαχαρία να τεθούν επικεφαλής
πις πρώτης ανταρτοομάδτ ς της περιφέρειας Φαρσάλων. Στις 5 του Μάη ο Σίσ'ίος Θανάσης βρίσκεται στο καθορισμένο μέρος στο χωριό Πλασιά Αγυιάς όπου συναντάει άλλους 10 κατοδιωκό μένους αγωνιστές σου τον περίμεναν και όλοι μαζί φεύγουν στη συ νέχεια τη νύχτα, φθάνουν στο χωριό Φιλιππούπολη. Εκεί με τη Βοήθεια της κομματικής οργάνωσης εξοπλίζονται. Στις 6 του Μαη 1946 ο Παπαδοκάκης Ζαχαρίας που κρυβόταν στη Λάρισα ως καταδιωκομενος, παίρνει επίσημα εντολή απ’ την Επιτροιιή Πόλης του ΚΚΕ να βγει στο βουνό να αναλάβει τη διοίκηση της πρώτης αντορτυομάδας της περιφέρειας Φαρσάλων με υπαρχηγό το Σίσκο Θαναση. Σπς 7 του Μάη με σύνδεσμο της οργάνωσης φθάνει κι αυτός στο χωριό Πίιασιά, συνανπέται με τους άλλους 11 αγωνιστές, γνωρίζεται με το Θανάση Σίσκο. Αυτοί που αποτέλεσαν την ανταρτοομάδα ήταν οι παρακάτω: 1) Αρισκογιάννης απ’ την Αμπελιά. 2) Αρσενόπουλης Γίωρνος απ’ την Αμπέλια. 3) Γριτσάλης Χαρίλαος, Λεμερλί. 4) Δαλαμάγκας Βαγγέλης, Μπεκίθες. 5) Καράκης Γιάννης, Σιτοχωρι. 6) Καραχάλιος Βαγγέλης, Ρεματιά. 7) Μηοκτσεβάνος I Ιαναγιώτης, Δεμερηί. 8) Οικονόμου Νίκος 9) Παπαδοκάκης Ζαχαρίας, Πρασιέ Χανιών. 10) Σίσκος Θανάσης, Κεπεκλί 11) (Φαρσαλινός) Αποστολής Μυλωνάς απ’ το Δεμερλί Δεν εγινε δυνατό να εξακριβωθεί ο 12ος αυτής της ομάδάς. Ο οπλισαός τους ήταν ένα οπλοπολυΒολο ΜΠΡΕΝΤ. ένα ατομικό όπλο ΜΑΟΥΖΕΡ και τα άλλα αυτόματα. Σχεδόν όλοι τους εφοδιάστηκαν με χειροβομβίδες «Μιλς». Οι οδηγίες που δόθηκαν απ' τους εκπροσώπους του ΚΚΕ ήταν η ανταρτοομάδα να μπει το γρηγορότερο στο χώρο των Φαρσάλων και να αρχίσει αμέσως ένοπλη δράση, έχοντας σαν κύριο στόχο να χτυπήσει και να εξοντώσει τις παρακρατικές ληστοσυμμορίες του Σούρλα. Για το σκοπό αυτό να ακολουθήσουν την τακτική του ανταρτοπόλεμου, να χτυπούν αυτούς τους στόχους και να ελίσσονται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο και μονάχα σε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές θα μπορούσαν προσωρινά να εγκαταλείψουν την περιφέρεια Φαρσάλων. Προοπυκά το καθήκον ήταν η ομάδα αυτή να μεγαλώσει αριθμητικά, να γίνει συγκρότημα και στη συνέχεια να αποτελέοει μεληοντικά το αντάρτικο αρχηγείο των Φαρσάλων. Ύστερα από την προετοιμασία που διηρκησε περίπου 4-5 μέρες και υφου εφοδιάστηκε τρόφιμα για δυο μερες απ’ το χωριό Πλασιά, η ανταρτοομάδα πήρε ιο δρόμο για τον προορισμό την. Κάνοντας πορεία τη νύχτα και παρακάμπτοντας τα χωριά Μοναστήρι και Αγνότερη ξημέρωσαν έξω από το χωριό Σαρασλΰρ και σ' ένα μέρος με tn κάλυψη, μέσα σι κάπ πλατάνια. Δίπλα από αυτή την τούφα του κρύπτη, περνούν ανυποψίαστα αγρότες που πήγαιναν στα χωράφια τους, τσοπάνηδες, πολλοί απ' τους οποίους ήταν οπλισμένοι «εθνικοψρονες>. Αν γίνονταν αντιληπτοί μέσα στον ανοιχτό κάμπο η εξόντωσή τους ήταν σίγουρη. Βρέθηκαν όμως τυχεροί και δεν ουνέΒηκε κάπ τέτοιο. Την άλλη βραδιά κάνουν το επόμενο άλμα. Φθάνουν και κρύβονται έξω απ' το χωριό Μπεκίδες. Αν μπορούσε να λέγεται κρυψώνας μέσα στην καρδιά του Θεσσαλικού κάμπου. Ήταν το χωριό του Βαγγεηη Δαλαμάγκα. Είχαν πολλές ελπίδες σ’ αυτό το χωριό, να πάρουν επαφή με την κομματική οργάνωση, πληροφορίες, τρόφιμα, να τους βοηθήσει να ουνδεθούν με την περιφερειακή Επιτροπή Φαρσάλων. Σε τίποτα δεν δικαιώθηκαν οι ελπίδες τους, δεν μπόρεσαν να πετύχουν τίποτε απ τα παραπάνω, τα πράγματα εδώ είχαν όλα αλλάξει. Τυσο στο χωριό Μπεκίδες, όσο και τα άλλα διπλανά ελέγχονταν απ’ πς οργανωμένες οπλισμένες ομάδες των «εθνικοφρόνων» Το παρακράτος είχε επιβάλλει εδώ σε τούτο τον τόπο ένα σκληρό καθεστώς σουρλοκρατίας «που όλα τα ’σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά». AulO ήταν τα μανταω που τους έφερε ο Βαγγέλης που με μεγάλη δυσκολία κατόρθωσε να μπει τη νύχτα μέσα στο χωριό και να πάρει επαφή μι κάποιους συγγτ νείς του. Από δυο τρία δικά του συγγενικά σπίτια κατορθώνει να συγκεντρώσει και λίγο ψωμί. Αυτοί με τους οποίους συναντήθηκε ο Βαγγέλης τον συμβούλεψαν να φύγει αμέσως απ’ το χωριό γιατί θα τον πιασουν και θα τον σφάξουν σαν κατσίκι. Η κομμαπκή οργάνωση είχε χτυπηθεί και διαλυθεί. Μερικοί σύντροφοι μας που είχαν μείνει βρίσκονταν σε Βαθιά παρανομία και σε τίποτα δεν μπορούσαν να τους Βοηθήσουν. Η παραπέρα παρανομή τους μέσα στα στάρια και πς σούδες του γυμνού κάμπου ήταν κάτι παραπάνω από προβληματική. Είναι αδύνατο εδώ μέσα στην καρδιά του κάμπου, σια στρατοκρατούμενα χωριά να ξεμυτίσεις. Περισσότερο δεν μπορούσε να γίνει λόγος νια κάποια πολεμική δράση. Εδω γίνεται η πρώτη προσπάθεια να συνδεθούν με την κομματική οργάνωση Φαοσάλων, να πάρουν οδηγίες, πληροφορίες, όπως τους είχε, πει ο Γιώργος Συρόπουλος. Αυτός ήταν και ο λόγος που δύο ολόκληρα εικοσιτετράωρά σ’ αυτές πς συνθήκες παρέμειναν σ’ αυτό το καλυμμένο μέρος. Αφού αυτό στάθηκε αδύνατο, τη νύχτα πορεύονται μόνοι τους χωρίς σύνδεσμο και κρύβονται έξω από το χωριό Κακλετζί. Εκεί έλπιζαν να τα καταφέρουν να πάρουν επαφή μετην KO Φαρσάλων. To κρύψιμο γίνεται κοντό στο μύλο ίου Μποτινα. Ο μυλωνάς που ήταν δικός μας τους υπόδειξε ίο μέρος της κρυψώνας και τους τροφοδότησε. Απο δω στάλθηκε ειδικά σύνδεσμος να πάρει επαφή με την ΚΟ της Επαρχίας Φαρσάλων. Ο τελευταίος στην πορεία πιάστηκε από οπλισμένους «εθντκόφρονες» χωρίς να μάθουν ποια ήταν τελικά η τύχη του. Την άλλη μέρα οι υποψίες όπ είχαν εντοπιστεί απ’ τα αποσπάσματα. απ’ τους οπλισμένους «εθνικόφρονες», δεν προκαλούσαν αμφιβολίες. Ο γύρω χώρος είχε κατακληθεί από αποσπάσματα, από οπλισμένους «εθνικόψρονες» πιάνοντας τα πιο επισημασμένα υψώματα, σημεία και σταυροδρόμια. Υποχρεώνονται την άλλη βραδιά να αλλάξουν στέκι. Μετακινούνται και κρύβονται κοντά στα μανδριά του Δ. Κάψου. Από κει γίνεται ακόμα μια προσπάθεια νσ πάρουν επαφή με την ΚΙ) Φαρσάλων. Σαν μέρος συνάντησης καθορίστηκε το γνωστό Τζαμί. Εκεί έπρεπε τώρα να έρθει ο αντιπρόσωπος της ΚΟ Φαρσάλων Ανδρόνικος. Ο υπαρχηγός της ανταρτοομσδας Θανάσης Σίσκος έφτασε έγκαιρα στο ραντεβού στο Τζαμί. J (ερίμενε ωστόσο στο ραντεβού αλλά δεν ήρθε κανένας. Οι λόγοι της ματαίωσης κι αυτής της συνάντησης δεν έγιναν γνωστοί. Απλά μπορούμε να υποθέσουμε όπ το τρομοκρατικό όργιο που επικρατούσε σε τούτα τα χωριά έβαζε τη σφραγίδα του. Γι' αυτό τα στελέχη της ΚΟ δεν ήθελαν να ριψοκινδυνεύσουν τη ζωή τους και να Βγουν στην ύπαιθρο. Οι μέρες όμως περνούσαν. Οπως είχε διαμορφωθεί η κατάσταση, σε συνδυασμό με τις συνθήκες που επικρατούσαν στα χωριά του κάμπου, αναγκάζει τη διοίκη ση της ανταρτοομάδας να εγκαταλείψει προσωρινά το γεωγραφικό χώρο των Φαρσάλων και να περάσει στο χώρο των Αγραφων. Να πώς περιγράφει την καταστσση και τις συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί ο υπαρχηγός της ανταρτοομάδας Σίσκος Θανάσης: «Η υ παρξή μας σε τούτο το χώρο είχε εντοπιστεί με αποτέλεσμα τα αποσπάσματα συνοδευόμενα με ένοπλες ομάδες ντόπιων ‘εθνικοφρόνων" να κινηθούν στα ίχνη μας. Αυτά μας έλεγαν οι πληροφορίες, αυτό βλέπαμε και οι ίδιοι με τα μάτια μας. Μια σύγκρουση της ανταρτοο μάδας μας που αποτελουνταν από 12 άτομα μέσα στο γυμνό κάμπο με πς πολυάριθμες δυνάμεις των αποσπασμάτων και των οπλισμένων συμμοριών θα σήμαινε σίγουρη συντριβή - αυτοκτονία. Με δική μας πρωτοβουλία αποφασίσαμε να περάσουμε προσωρινά στο χώρο των Αγραφων Για να εξασφαλίσουμε πς προϋποθέσεις αυτοη του περάσματος στα ρίζα, χρειαζόμασταν κάπου να σταματήσουμε, να βρούμε σύνδεσμο, σύνδεση με τις παράνομες γιάφκες τωορεινών χωριών. Θεωρήσαμε σα μοναδική διέξοδο και μπήκαμε να κρυφτούμε προσωρινά στους Βάλτους της Κακάρας με τα γνωστά Βρωμερά και λασιιώόη νερά. Τρία ολόκληρα εικοσιτετράωρα σ' αυτούς τους Βάλτους, πεινασμένοι κι απομονωμένοι, με μια αφόρητη ζέστη μέσα στις Λάσπες και τα λασπονέρια μέχρι το γόνατο κάνοντας παρέα με την κοινωνία των κουνουπιών και nc βδέλες. Τελικά γίνεται δυνατό να πάρουμε επαφή με τον υπεύθυνο της ΚΟΒ Καραλαρ Σόλα Δημήτρη που μας εξυπηρέτησε σε όλα. Μας έδωσε πληροφορίες, μας έφερε τρόφιμα, σύνδεσμο να μας οδηγήσει μέχρι το Μιιαλαμπανι και πάνω απ’ όλα, το Βασικότερο, τις επόμενες δυο παράνομες γιάφκες σύνδεσης. Αυτές ήταν τα μανδριά του Νίκου Κατσή στη Δρανίστα και του Χρήστου Αντωνόπουλου στην Πάπα». Σπς 2 του Ιούνπ π ανταρτοομάδα — όταν έφεξε — κρύφτηκε σε μια δασωμένη πλαγιά της Κάτω Δρανίστας. Αν και γνώριζε όπ πουθενά δεν υπήρχε ελεύθερος χώρος, ωστόσο ένιωθε ικανοποίηση όπ απομακρύνθηκε απ’ το γυμνό κι ανυπεράσπιστο κάμπο, όπ Βρέθηκε σε μέρος με κορφές και κάλυψη που στην ανάγκη μπορείς να πολεμήσεις, να δώσεις μάχη, να ελιχθείς. Ήταν μια περίοδος που τα αποσπάσματα χωροφυλακής είχαν κινηθεί σ’ αυτό το χώρο προς καταδίωξη του αντάρπκου συγκροτήματος του Μπελή. Ένα από αυτά πέρασε δίπλα τους αυτή τη μέρα. Αιι’ το μέοος ί ίου βρίσκονταν ανακάλυψαν το μύλο του χωριού. Γι’ αυτό μόλις νύχτωσε τράβηξαν ίσια για εκεί. Ήταν τυχεροί, πέσαν σε δικό τους άνθρωπο. Ο μυλωνάς ήταν ο Ηλίας Γ ώγος. Δεν άργησε να γίνει γνωριμία μαζί του. Τους εξυπηρέτησε, τους έδωσε πληροφορίες, ψωμί. Τους έδειξε το μέρος της επόμενης γιάφκας, τα Κουτσαγγέλια που 8οσκουσαν τα δικά μας πρόβατα. Στο μύλο ήταν μονάχα οι γυναίκες του σπιπού τα παιδιά του κι αυτά κρύβονταν απ' τις κσταδιώςεις. Ο μπαρμπα-Ηλίας Γώγος λυπήθηκε που δεν είχε άνθρωπο να τους συνοδέψει μέχρι τη γιάφκο Τους έδειξε πώς να περάσουν το κατεβασμένο ποτάμι, που αυτό τον καιρό είχε πολύ νερό απ' τα έργα αποξήρανσης της λίμνης Ξυυτάδας, τοιτς είπε πώς να παρακάμψουν το Κάτω Χωριό που ήταν αποσπάσματα χωροφυλακής, τους συνόδεψε μέχρι την περαταριά. Να πώς περιγράφει την ιίαραπέρα ύπαρξη αυτής την ανταρτοομάδας σαν ξεχωριστό αντάρτικο σχημαπσμό ένας άλλος αυτόπτης μάρτυρας. ο Καράκης Γιάννης απ’ το Σιτοχώρι Φαρσάλων: «Περνώντας την περαταριά, ευχαριστήσαμε το μυλωνά και π κίνηση μας μέσα στη νύχτα και στο δάσος γίνεται με προσανατολισμό. Απ’ τα κουδούνια καδίαίτερα από κάτι μεγάλα κυπριά μας επέτρεψαν από μακριά να ανπληφθούμε το μέρος που βοσκούσε το κοπάδι. Στην προώθησή μας ό μως μας έκοψαν την όρεξη και τη χαρα τα σκυλιά Του κοπαδιού τα οποία από μακριά μας πήραν χαμπάρι. Με ένα τρομερό γαύγισμα και με μια επιθετικότητα τραβούσαν ίσια κατά πάνω μας. Εκεί ακούστηκε η προσταχτική φωνή του τσοπάνη και τα σκυλιά κατασύχασαν. Η γνω ριμία με τον τσοπάνη Γιώργο Κατσή δεν άργησε να γίνει. Χαρηκαμε που τόσο εύκολα έγινε δυνατό να συνδεθούμε με τη γιάφκα. Απ' αυτόν πληροφορηθήκαμε ότι τα κυριότερα υψώματα me Δρανίστας πιασμένα από αηοσπασματα χωροφυλακής που είχαν κινηθεί για την καταδίωξη του συγκροτήματος Μπελή. Μας είπε ακόμα και μια δική του περιπέτεια που μόλις την προηγούμενη μέρα έλαβε χώρα. Ο διοικητής ενός καταδιωκτικού αποσπάσματος τον απείλησε και τον προειδοποίησε οτι αν θα ξαναδώσει ψωμί και γάλα στους αντάρτες θα τον συλλάδουν και θα τον στειλουν φυλακή. Μας υποσχέθηκε ότι θα μας συνδέσει με την οργάνωση, θα μας εξασφαλίσει τρόφιμα. Μας υπόδειξε τσ μέρος που θα κάναμε την ημέρα λοΰφα. Τις Βραδινές μας φέ ράνε έτοιμο προ βίο βραστόγαλο, μπόλικο ψωμί και κάναμε τριψάνα. Συνδεθήκαμε με την οργάνωση. Μόλις νύχτωσε με σύνδεσμο τον Πέτρο Κατσή παρακάμψαμε τα εχθρικά φυλάκια και πς ενέδρες και το πρωί της δπς του Ιοϋνη φθάσαμε στην επόμενη γιάφκα, στη στρούγκα του Χρήστου Αντωνόπουλσυ στην I Ιάπα. Εδώ Βρήκαμε και σΐ'νδεθή κάμε με την ανταρτοομάδα του Κώστα Νικηταρά, με άλλους 4-5 αντάρτες. Από αυτή τη στιγμή υποταχθήκαμε διοικητικά στην ανταρτοομάδα του Νικηταρά και έτσι έπαψε πια να υπάρχει ξεχωριστή ανταρτοομάδα των Φαρσάλων. Απ' το μέροε που βρισκόμασταν ακούσαμε τα πυρά της μάχης που έδωσε αυτή τη μέρα στη θέση Ψηλό Κοτρωντ π· συγκοότημα του Να κου ΜπεΛη Τις βραδινές ώρες το συγκρότημα αυτό συμπτύχθηκε, έφτασε σιο μέρος που βρισκόμασταν εμείς και ολοι μαζί φύγαμε πρας Σμόκοβο». (Αφήγηση — Οκιωβρης 1984)
ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΙΓΙΟ ΤΟΥ ΚΑΤΣΗ
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου