Μαζική και δραστήρια ήταν η συμμετοχή των Ελληνίδων γυναικών στον ένοπλο αγώνα του ΔΣΕ.
Αναμνήσεις της μαχήτριας του ΔΣΕ Αικατερίνης Χαλβαντζη-Γκόγκου
. «Όποιος γνωρίστηκε έστω και για λίγο με την ιστορία του ΔΣΕ, αδίαστα διαπίστωσε ότι ποτέ άλλοτε στην ιστορία της Πατρίδας μας δεν παρατηρήθηκε μια τόσο μαζική συμμετοχή των γυναικών σε μάχιμα τμήματα σαν κι αυτή που έλαβε χώρα στον ένοπλο αγώνα του ΔΣΕ.
Οι πρώτοι πυρήνες του ΔΣΕ συγκροτήθηκαν από αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, που εξαναγκάστηκαν να ρουν το δρόμο του βουνού για να αυτοϋπερασπιστουν τη ζωή και την τιμή τους, να γλιτώσουν απ' την σφαγή και τις εκτελέσεις, από τις ασύδοτες παρακρατικές συμμορίες της εγκληματικής μοναχοφασιστικής Δεξιάς, το Βούρδουλα, τα Βασανιστήρια στα κρατητήρια της αυστηρής απομόνωσης του επίσημου κράτους.
Στην πορεία αυτοί οι πυρήνες πλαισιώνονταν συνεχώς με καινούργιους εθελοντές αγωνιστές, να αυξάνεται η αριθμητική του δύναμη, να οργανώνονται σε στρατιωτικές μονάδες, όπως Ομάδες, Συγκροτήματα, Αρχηγεία, Ταξιαρχίες, Μεραρχίες, και να μεταβάλλεται σε έναν πραγματικό τακτικό στρατό, με Κεντρική διοίκηση στο πρόσωπο του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο στρατό με τη συμμετοχή σ’ αυτόν, ενός μεγάλου ποσοστού γυναικών.
Η συμμετοχή των γυναικών στον ένοπλο αγώνα του ΔΣΕ αποτέλεσε μια σημαντική ενίσχυση της αριθμητικής δύναμης του ΔΣΕ που ήταν τόσο αναγκαία για την κάλυψη των μεγάλων αναγκών του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ, σε ανθρώπινο προσωπικό. Ιδιαίτερα αισθητή έγινε η συμμετοχή των γυναικών στον ένοπλο αγώνα του ΔΣΕ ύστερα από την σύγκληση της 3ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ το Σεπτέμβρη του 1947.
Η 3η Ολομέλεια αποφάσισε να μεταφέρει το κέντρο βάρους της δουλειάς του Κόμματος στον ένοπλο αγώνα. Συγκεκριμένα η 3η Ολομέλεια διακήρυχνε ανάμεσα σι άλλα: «Ο ένοπλος αγώνας του ΔΣΕ αποτελεί την μοναδική επιβεβλημένη απάντηση που ο λαός και η Ελλάδα έχουν να δώσουν στους ξένους καταχτητές και στους ντόπιους υποτακτικούς τους. Έξω από αυτόν τον αγώνα δεν υπάρχει ζωή και τιμή για την Ελλάδα και το λαό».
Το μαχητικό κάλεσμα της 3ης Ολομέλειας του ΚΚΕ έφτασε στο λαό της υπαίθρου και των πόλεων της περιοχής μας μέσω των αντάρτικων αρχηγείων και των ιιαράνομων Κομματικών Οργανώσεων Βάσης.
Ήταν όμως π«α ολοφάνερο, ότι ΤΟ καλοκαίρι του 1947, η ελληνική αντίδραση και οι Αμερικανοί 75 πάτρωνας τους πήραν μια σειρά σκληρά μέτρα, που κατα πολύ δυσκόλεψαν την εκπλήρωση αυτής της εντολής-καθήκον που έ8αζί η ηγεσία του ΚΚΕ. Στην πρώτη γραμμή των μέτρων που πήραν, αποσκοπούσαν να απομονώσουν το ΔΣΕ από το λαό.
Αυτοί οι σκοτεινοί κύκλοι, ντόπιοι και ξένοι, ήταν εκείνοι που επινόησαν και έβαλαν σε εφαρμογή ένα τερατώδες και πρωτοφανές σχέδιο πογκρόμ στην ελληνική ιστορία: Τη δημιουργία των λεγάμενων «νεκρών ζωνών». Ειδικά συνεργεία στρατού και χωροφυλακής περνούσαν από κάθε χωριό, συγκέντρωναν τους κατοίκους στην πλατεία των χωριών και εκεί τους ανακοίνωναν ότι μέσα σε λίγες ώρες να είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Αυτή την τύχη χαν και οι κάτοικοι όλων των γύρω χωρίων της περιοχής Καρδίτσας, ανάμεσα τους και οι κάτοικοι του χωριού μου Δεοντάρι. Με αυτό τον τρόπο μεταφερθήκαμε με την 6ία στο χωριό Γραμματικό, με συνοδεία και μας στοίβασαν όλους σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου ζούσαμε κάτω από ένα αυστηρό καθεστώς επιτήρησης και περιορισμού.
Έτσι από αυτή την ημέρα δεν είχιμε πια το δικιι>ωμα να ξαναγυρίσουμε στα σπίτια μας, στα χωράφια μας κ.λπ. Μείναμε εκεί στις αυλές των ξένων σηπιών, ή στα διπλανά χωράφια, γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι άνθρωποι, στριμωγμένοι ο ένας πάνω στον άλλο, κάτω από αυτοσχέδιες σκηνές από κουβέρτες ή μαντανίες.
Δεν ήταν μονάχα το ξεσπίτωμα. οι άθλιες συνθήκες στέγασης και τροφοδοσίας μας. Το πιο τρομερό ήταν το αυστηρό καθεστώς παρακολούθησης μας. Η παραμική κίνηση, είτε κάποια εσκεμμένη μπηχτή κάποιου προβοκάτορα, ήταν αρκετό να σου στήσουν την κατηγορία του «πληροφοριοδότη των ανταρτών», που αυτό θα σήμαινε άμεσα τη σύλληψη, το Βασανισμό, την φυλάκιση, και την παραπομπή στο Στρατοδικείο.
Αλλά εκείνο που συχνά μας έκανε να αναρωτιόμαστε συχνά μέσα μας ήταν τι θα γίνει με εμάς τους αριστερούς, όταν θα ξαναπερασουν από εδώ οι αγριάνθρωποι της συμμορίας του αιμοσταγούς Σούρλα. 76 Και να τώρα μια βραδιά στις 14 Σεπτέμβρη 1947 ήρθε στο Γραμματικό ένα τμήμα του Ιππικού με διοικητή τον Περικλή Οικονόμου [Γαζή). Σε συγκέντρωση που έγινε στην αυλή του σχολείου μας μίλησε ο Γαζής και μας ανακοίνωσε το κάλεσμα της 3ης Ολομέλειας του ΚΚΕ και ότι είναι ανάγκη όλοι, γυναίκες και άνδρες ανω των 18 χρόνων, να ενταχθούν εθελοντικά στο ΔΣΕ.
Η αλήθεια είναι ότι στο στρατόπεδο του Γραμματικού υπήρχαν πολύ λίγοι άνδρες, μια και οι περισσότεροι είχαν ήδη ενταχθεί από πρωτύτερα στα τμήματα του ΔΣΕ. Η ανταπόκριση των κοριτσιών και των ανδρών σ’ αυτή την έκκληση ήταν θετική. Σε λίγο π κάθε μια από μας πήραμε τα απαραίτητα που τα θεωρούσαμε αναγκαία και φθάσαμε στη συγκέντρωση.
Οι μανάδες μας μπήκαν στη σειρά και εμείς περνούσαμε και τις αποχαιρετούσαμε. Σϊην πορεία διαπιστώθηκε, οτι παρά την εντολή παυ ήταν να ακολουθήσουν τους αντάρτες αυτοί που συμπλήρωσαν τα 18 τους χρόνια, στην πραγματικότητα είχαμε περιπτώσεις που ακολούθησαν εθελοντικά τους αντάρτες και κορίτσια των 17, ακόμα και των 16 χρόνων.
Τα κορίτσια αυτών των μικρών ηλικιών προέρχονταν κατ· κύριο μέρος από δικές μας αριστερές οικογένειες. Κατ’ αυτό τον τρόπο συγκροτήθηκε μια φάλαγγα, κυρίως απο κορίτσια απ' τα χωριό του Δήμου Ταμασίων, το Λεονταρι, Γραμματικό, το Παζαράκι, το Κοπριτζί, Σοφιάδσ Μασλί, Μπαλαμπανί, Αχλαδιά, Αναύρα, Καΐτσα κ.Λπ. Έτσι με συνοδεία των ανταρτών φθάσαμε στη Ρεντίνα. Εκεί νιώσαμε ότι πραγματικά Βρεθήκαμε σε μια ελεύθερη και δημοκρατική Ελλάδα, αητό που ποθούσαμε, χωρίς τον εφιάλτη και τον φό6ο των συνεχών ανησυχιών, τα ξενύχτια, μήπως κάποιος από στιγμή σε στιγηή σου χτυπήσει την πόρτα για να σε συλλάβει και να σε βασανίσει. Από δω και πέρα σχεδόν σε καθημερινή βάση, άρχισαν να φθάνουν εδώ στη Ρεντίνα φάλαγγες άοπλων κοριτσιών απ τα χο\οιά της Καρδίτσας.
Έτσι συγκροτήθηκε ο πρώτος ξεχωριστός λόχος γυναικών στον οποίο ανήκα και εγώ. Διοικητής του λόχου ήταν ο Μενέλαον Μούστος (Δάφνης) απ’ 77 το Τπά'ι Καρδίτσας και ΓΙ Επίτροπος η Βάσο> Κουτσίνα απ’ το Παληούρι Καρδίτσας. Ο διοικητής και η Π Επίτροπος ήταν και οι δυό τους Ανθ/γοι της Σχολής Αξιοκρατικών του ΕΛΑΣ. Την άλλη μέρα φθάνουμε στο χωριό Φουρνό. Εκεί συναντήσαμε και πολλά άλλα κορίτσια από την Καΐτσα, Ομβριακή και από άλλα χωριά του Δομοκού και τα οποία ενταχθηκαν κι αυτά στο δικό μας γυναικείο λόχο. Ακολούθησε η γνωριμία μαζί τους. Τις βραδινές ώρες, μετά το φαγητό, κάποιες τολμηρές κοπέλες από την Ομβριακή παίρνουν πρωτοβουλία και ομαδικός χορός με ανταρτικα τραγούδια δεν άργησε να στηθεί και που στην πορεία πήρε μια πολύ ζωηρή και έντονη μορφή.
Στο χωριό Φουρνά μας ανακοινώθηκε επίσημα ότι όλοι μας φεύγουμε για το Γράμμο. Έτσι, μια μεγάλη φάλαγγα άοπλων νεαρών κορπσιών και αγοριών πήρε το δρόμο προς Βόρεια Πίνδο. Το χιόνι που το είχε στρώσει για τα καλά και συνέχιζε να πέφτει, επιβεβαίωνε ότι αυτή τη χροωό ο χειμώνας ήταν πρώιμος.
Γ,α μας όμως τα νεαρά κοριτσόπουλα, που φύγαμε απ’ τα χωριά μας βιαστικά και είμασταν ντυμένα με ελαφρά φορέματα, ζακέτες, ρόμπες, καλτσάκια στα πόδια, που βρεθήκαμε σ’ αυτή την κατάσταση μέσα στην καρδιά του χειμώνα, καΛούμασταν τώρα να πραγματοποιήσουμε μια εξαιρετικά μακρινή, κουραστική και πολύ βασανιστική πορεία.
Το δρομολόγιό μας περνούσε οπό δύσβατα εδάφη και κακοτράχαλες πλαγιές και χαράδρες των ορεινών περιοχών της Ευρυτανίας, των Αγραφων, της Άρτας, των Τζουμέρκων, του Σμόλικα και του Γράμμου. Έπρεπε να διασχίζουμε μια σειρά κατεβασμένα και παγωμένα ποτάμια με πολύ νερό. Να είμαστε συχνά πεινασμένες και σε συνθήκες που τον περισσότερο καιρό αυτής της μακρόχρονης πορείας να κάνουμε νυχτεοινές στάσεις, γιπ να πλαγιάσουμε σε υπαίθριους καταυλισμούς χωρίς στέγη, να εξαναγκαζόμαστε με τα μουσκεμένα και βρεγμένα ρούχα μας να ξαπλώνουμε μέσα στο χιόνι και να μας παίρνει ο ύπνος.
Ενώ, όταν ξυπνούσαμε ξανά πορεία μέσα στα 78 χιονισμένα Βουνά... Θυμάμαι ιδιαίτερα τούτο το χαρακτηριστικό περιστατικό: Όταν η φάλαγγα παράκαμψε το Τετράκωμο και όπως Βαδίζαμε τη νύχτα μέσα στο χιόνι που μας έπαιρνε μέχρι το γόνατό, μας πήρε η μέρα στο χωρίο Τζούρτζια. Το θέαμα που αντικρίσαμε τότε ήταν τρομερό και ανατριχιαστικό: Είδαμε μερικές από τις κοπέλες μας να Βαδίζουν μέσα στο χιόνι ξυπόλητες, με ματωμένα και ξεπαγιασμένα πόδια...!
Ευτυχώς που μέσα ο’ αυτσ το εγκαταλειμμένο Βλάχικο χωριό Βρέθηκαν παλιές Βελέντζες και κάπες και έγινε δυνατό με αυτό το υλικό να φτιαχτούν και να ραφτούν αυτοσχέδια τσαρούχια, ενώ μερικοί καλύτεροι ιεχνίτες να φτιάξουν ένα είδος μπότες και έτσι με αυτα τα υποδήματα έγινε δυνατό οι ξυπόλητοι να συνεχίσουν την πορεία πιο πέρα. Οι περιπέτειες ώσπου να φθάσουμε στον προορισμό μας ήταν πολύ τρομερές και είναι αδύνατο να γραφτούν όπως ακριβώς συνέΒησαν.
Αν κάποιος κρατούσε ημερολόγιο θα μπορούσε να γράψει ένα πολυσέλιδο βιβλίο. Στις αρχές του Γενάρη του 1948. ύστερα από ενάμιση μήνα από τότε που ξεκινήσαμε από το Φουρνά, φθάσαμε στο χωρίο Βατοχωρι, στο ελεύθερο Βίτσι. Στεγαστήκαμε σε σπίτια αυτού του φιλόξενου χωριού. Ζεσταθήκαμε. Η τροφοδότησή μας σε ψωμί και φαγητό ήταν αρκετή και καλή. Μας έδωσαν καινούργιες στρατιωτικές στολές, από άρΒυλα μέχρι το δίκωχο. Σε συγκέντρωση που έγινε, ο λοχαγός μας έκανε μια πλατιά ενημέρωση για τις διαδικασίες προσαρμογής μας στις καινούργιες συνθήκες, αλλά και για το κύριο καθήκον που έμπαινε μπροστά μας, που ήταν σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποκτήσουμε μια ολοκληρωμένη στρατιωτική κατάρτιση σε επίπεδο στρατιωτικών γνώσεων, που απαιτούνταν για έναν στρατιώτη του αστικού στρατού.
Ο λοχαγός Μενέλαος Μούστος, ήταν ένας πολύ μορφωμένος αγωνιστής με σημαντική θεωρητική και κατάρτιση. Διακρίνονταν για τις ρητορικές του ικανότητες. Αυτός σήκωνε στους ώμους του το κύριο βάρος της πολύπλευρης και έντονης στρατιωτικής εκπαίδευσης. Από δω και πέρα όλα γίνονταν βάσει ενός επεξεργασμένου προγράμματος στματιωτικήα εκπαίδευσης, με πρωινό εγερτήριο γυμναστική, προσκλητήριο και σε συνέχεια έντονη θεωρητική και στρατιωτική εκπαίδευση.
Ο δικός μας λόχος γυναικών αποτέλεσε μια ξεχωριστά στρατιωτική μονάδα και αυτόνομα διεξάγονταν η εκπαίδευσή μας. Από την πρώτη στιγμή έγινε φανερό, ότι όλες οι κοπέλες μας κατέβαλλαν έντονες προσπάθειες για να ανταποκριθούν στο καθήκον της πολεμικ ις κατάρτισης. Τελικά ανταποκρίθηκαν πλήρως. Για τις επιδόσεις των μαχητριων του λόχου γυναικών στους τομείς της επαγγελματικής στρατιωτικής εκπαίδευσης, της υποδειγματικής στρατιωτικής πειθαρχίας, της εμφάνισης και των δρασιήριων ομαδικών ψυχαγωγικών εκδηλώσεων, ήρθε στο Βατοχώρι ειδικός φωτορεπόρτερ του Γενικοί) Αρχηγείου και μας πήρε φωτογραφία.
Ο Λόχος μας ήταν ένα πολύ καλά οργανωμένο μάχιμο τμήμα, με γερή στρατιωτική συνοχή κι αρμονική πειθαρχία, αλλά και ποΛύ ευπαρουσίαστο. Όταν οι νεαρές μαχητριες του λόχου μας, όπως ήταν ντυμένες με καινούργιες στρατιωτικές στολές, με τους άσπρους και κατακάθαρους γιακάδες βγαλμένους έξω από τα χιτώνια και με τα δίκωχα παντα λίγο στραΒα προς τα δεξιά, περνούσαν συνιαγμένες κατά τριάδες με το όπλο στον ώμο, με κανονικό στρατιωτικό Βηματισμό και όλο αυτό το ιόσο εντυπωσιακό φαινόμενο συνοοευόταν με δυνατό ομαδικό τραγούδι, ένας τέτοιος δυνατός και ενθουσιώδης απόηχος έγινε πια συνηθισμένος για τους κατοίκους· μόλις τον άκουγαν σταματούσαν τη δουλειά τους, έβγαιναν στις αυλές, στα παράθυρα, να μας ιδούν, να χαρούν, να μας χαιρετίσουν, να μας χειροκροτήσουν
Μετά το τέλος της προβλεπόμενης εκπαίδευσης η πλειοψηφ:α των κοριτσιών σταλθήκαν να υπηρετήσουν στα τμήματα 80 σαν νοσοκομες, τηλεφωνήτριες, κρυπτογράφοι, ασυρματιστές, τραυματιοφορίνες κ.λπ. Αυτές που σταλθήκαν να υπηρετήσουν στο μάχιμο ταγμα του Γ. Γρεβενιώτη ήταν: Αλέξανδρό Αθανασία - Ομβριακή Δομοκού. Γολοπούλου Γεωργία - Γραμματικό Καρδίτσας. Γραβάνη Δήμητρα - Ομβριακή Δομοκού. Ζωτου Πολυξένη - Λεοντάρι Καρδίτσας. Ζαχαοοπούλου Αθηνά Λεοντάρι Καρδίτσας. Θώδου Πατρούλα - Δεοντάρι Καρδίτσας. Κακλή Κατίνα - Ομβριακή Δομοκού. Πλατή Ευτυχία Λεοντάρι Καρδίτσας. Παντίδου Αγλαΐα - Ομβριακή Δομοκού. Σούρκου Κουλά - Γραμματικό Καρδίτσας. Χαλβαντζή Ρήνα - Λεοντάρι Καρδίτσας. Χαζούλα Θωμαή - Λεοντάρι Καρδίτσας.» Αικατερίνη Χαλβαντζή Γκό\κου απ’ το Λεοντάρι Καρδίτσας.
Σε ηλικία 17 χρονών εντάχθηκε στο ΔΣΕ. Αποφοίτησε απ’ τη Σχολή Υπαξ/κών του ΔΣΕ. Πήρε μέρος στις μεγάλες μάχες του Γράμμου και του Βίτσι. Αναδείχτηκε, διοικητής Διμοιρίας. Ανθ/ γός του ΔΣΕ. Τραυματίστηκε τρεις φορές. Τιμήθηκε με το Μετάλλιο Ανδρείας. Πολιτικός καθοδηγητής της ΕΠΟΝ και στη συνέχεια της 103 Ταξιαρχίας του ΛΣΕ. Συγγραφέας του ΒιβΛίου «ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ©ΡΥΛΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ»
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου