/ / / / 1944 Η ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ-ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΟΥ ΔΟΜΟΚΟΥ Ο ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

1944 Η ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ-ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΟΥ ΔΟΜΟΚΟΥ Ο ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ

Φεβρουαρίου 06, 2022 , ,


 Εθνικό Συμβούλιο ονομάσθηκε το συμβούλιο των αντιπροσώπων του ελληνικού λαού, που προέκυψε από τις μυστικές εκλογές που διεξήχθησαν στο χωριό Κορυσχάδες Ευρυτανίας, κατά την Κατοχή της Ελλάδας, την άνοιξη του 1944 (14 - 27 Μαΐου). Πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), που είχε ιδρυθεί δύο μήνες πριν, στις 10 Μαρτίου του 1944, στη Βίνιανη της Ευρυτανίας, με πρωτοβουλία του ΕΑΜ.

Εκλογές υπό ΠΕΕΑ

Ήταν οι εκλογές που διεξήχθησαν για την ανάδειξη των αντιπροσώπων, σε εκτέλεση τόσο της ιδρυτικής Πράξης όσο και της, με αριθμ. 1, Πράξης της ΠΕΕΑ, σ΄ όλες τις περιοχές της Ελλάδας, εκτός από την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη (λόγω βουλγαρικής τρομοκρατίας), την Κρήτη και τα νησιά -πλην Εύβοιας και Λευκάδας- (όπου δεν έφτασε εγκαίρως η εγκύκλιος της ΠΕΕΑ). Ακολούθησαν δύο φάσεις. Η διεξαγωγή εκλογών, στις 25 Απριλίου 1944, με άμεση μυστική ψηφοφορία του λαού, όπου αναδείχθηκαν οι εκλέκτορες, και ακολούθως, στις 30 Απριλίου, όπου και αναδείχθηκαν, εξ αυτών, οι αντιπρόσωποι του Εθνικού Συμβουλίου.

Σημειώνεται ότι, παρά τις δυσκολίες που επικρατούσαν λόγω της κατοχής, υπολογίζεται ότι στις εκλογές έλαβαν μέρος περίπου 1.800.000 Έλληνες, άνδρες και γυναίκες, εκ των παραπάνω περιοχών, από 18 ετών και άνω, που εξέλεξαν 184 αντιπροσώπους (άνδρες και γυναίκες), που ανήκαν σε διάφορα κοινωνικά στρώματα, όπως εργάτες, αγρότες, διανοούμενοι, στρατιωτικοί, κληρικοί, δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, επαγγελματίες κ.λπ. Οι αντιπρόσωποι αυτοί πολιτικά ανήκαν στο ΚΚΕ, στο Αγροτικό Κόμμα Ελλάδος, στην Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας, στο Κόμμα των Αριστερών Φιλελευθέρων και στο Μεταρρυθμιστικό Κόμμα, ενώ αρκετοί ήταν και οι ανεξάρτητοι.

Τελικά, στο Εθνικό Συμβούλιο πήραν μέρος και 22 βουλευτές της Βουλής του 1936, έπειτα από σχετική πράξη της ΠΕΕΑ, για συμμετοχή και βουλευτών της Βουλής που είχε διαλύσει η Δικτατορία της 4ης Αυγούστου, φθάνοντας έτσι συνολικά τους 206 αντιπροσώπους.

Οι εθνοσύμβουλοι ήταν οι[1]:

Αττικοβοιωτίας



Στερεάς Ελλάδας

Θεσσαλίας

Μακεδονίας

Ηπείρου

  • Άρτας: Σ. Γκεσούλης, Χ. Κοντοχρήστος, Ελ. Κολιάτσης
  • Ιωαννίνων: Αλκιβιάδης Λούλης, Α. Παπαβρανούσης, Κ. Κολοβός
  • Φιλιατών: Δ. Θεολόγης
  • Πρεβέζης: Κ. Μπουραζάνης
  • Ζαγορίου: Ν. Τσιάντης
  • Καλαμάτα: Περ. Ζίπας
  • Καστανοχωρίου: Δημ. Κοτζιάς
  • Πωγωνίου: Παν. Τζιτζιάνης
  • Κονίτσης: Βασ. Σακελλαρίδης
  • Φιλιπιάδος: Β. Παπαδήμας
  • Νικοπόλεως: Π. Ντούσιος

Πελοποννήσου

  • Πύργου Ηλείας: Μητροπολίτης Αντώνιος, Σ. Πετραλιάς, Γ. Αργυράκης
  • Σπετσών: Δ. Παπαγεωργίου
  • Ολυμπίας: Φωτόπουλος
  • Ύδρας: Α. Γεωργοπαπαδάκος
  • Καλαμών: Γ. Κοροντζής, Ε. Δημητρακόπουλος, Γ. Δάλας, Μάχη Μαυροειδή
  • Αμαλιάδος: Π. Αργυρόπουλος, Κ. Αποστολόπουλος
  • Τροιζηνίας: Γ. Κωστενέλος
  • Κορινθίας: Ν. Γρηγορόπουλος
  • Γορτυνίας: Τ. Γαλανόπουλος
  • Κυνουρίας: Νικόλ. Μάστορης
  • Γυθείου: Βασίλειος Γιαννακούρος
  • Οιτύλου: Γ. Σαραντάκος
  • Μεγαπόλεως: Παν. Σιμόπουλος
  • Μαντινείας: Τιμ. Παπαδάκης
  • Τριπόλεως: Γρ. Μυίγας, Ιασ. Αργυρόπουλος
  • Φιλιατρών: Κ. Σταθόπουλος, Ηλίας Ανάργυρος
  • Καλαβρύτων: Δημήτρης Μίχος
  • Πατρών: Λαλ. Ρούσος, Ανδρ. Μανούσος, Γ. Κανελλάτος, Θρ. Κωνσταντίνου, Γιαν. Πρεβεζάνος
  • Αιγίου: Δημ. Σχίζας, Δημ. Τρουπής
  • Αιγιαλείας: Τ. Γιαννόπουλος
  • Λακεδαιμονίας: Πιέρρος Πετροπουλάκης
  • Επιδαύρου Λιμηράς: Απ. Μακρής
  • Πυλίας: Βασ. Κανελλόπουλος
  • Μεσσήνης: Γιάννης Βουρνάς
  • Τριφυλλίας: Παν. Παπαδόπουλος

Νησιών

  • Ευβοίας
  • Χαλκίδος: Β. Καρλατήρας, Ι. Καλαμπαλίκης
  • Ιστιαίας: Γ. Σούρας
  • Καρυστίας: Μ. Νιάσκος
  • Λευκάδος: ιερέας Στάθης Κτενάς
  • Κρήτης: Νικόλαος Ασκούτσης, Σ. Ζάχος



Η σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου

 Στις 14 Μαΐου συνήλθε το Εθνικό Συμβούλιο στο μικρό χωριό Κορυσχάδες λίγο έξω από το Καρπενήσι. Η περιγραφή του σκηνικού είναι χαρακτηριστική: Μέσα στο σχολείο, μια μεγάλη μακριά αίθουσα. Στην μιαν άκρη της το Προεδρείο κι από κάτω το βήμα. Σανίδια σκεπασμένα με χαλιά απ’ το χωριό. Πάνω απ’ το Προεδρείο οι θυρεοί των μεγάλων μας Συμμάχων, Αγγλίας, Αμερικής, Σοβιετικής Ένωσης και Γιουγκοσλαυίας και στη μέση ένας μεγάλος Φοίνικας, το μυθικό πουλί, που ξαναγεννιέται απ’ τη στάχτη του, σύμβολο αιώνιο του ακατάβλητου ελληνικού γένους. Τους θυρεούς πλαισιώνουν οι σημαίες των συμμάχων κι η γαλανόλευκη. Στη δεξιά προς το Προεδρείο πλευρά πάνω στον κάτασπρο τοίχο, καφετιές τοιχογραφίες που παριστάνουν ήρωες της Επανάστασης του 1821, αγωνιστές του έθνους. Κατόπι μια μεγάλη τοιχογραφία,

ένα σύμπλεγμα: ένας γέρος και δυο νέοι αντάρτες. Στο βάθος της αίθουσας, στην απέναντι απ’ το Προεδρείο πλευρά, μια άλλη μεγάλη τοιχογραφία, που συμβολίζει τους αγώνες στην πόλη. Από πάνω μια επιγραφή: «Αιώνια τιμή και δόξα στους ήρωες και μάρτυρες της πόλης και του χωριού». Στους τοίχους σκόρπιες άλλες επιγραφές: «Ζήτω οι μεγάλοι μας Σύμμαχοι». «Θάνατος στο φασισμό». «Η ΠΕΕΑ ενσάρκωση της Εθνικής Ενότητας». «Το Εθνικό Συμβούλιο ενσάρκωση της λαϊκής κυριαρχίας».36 Το σκηνικό του Εθνικού Συμβουλίου παρέπεμπε στην πολυπόθητη εθνική ενότητα. Παρευρίσκονταν βουλευτές της τελευταίας βουλής του 1936 και οι πολιτικές δυνάμεις που συσπειρώθηκαν στην ΠΕΕΑ. Οι εργασίες άρχισαν με επισημότητα και με όλους τους τύπους, δοξολογία και ορκωμοσία των μελών. Με έκδηλο συμβολισμό εκλέχτηκε πρόεδρος του Συμβουλίου ο φιλελεύθερος στρατηγός Νεόκοσμος Γρηγοριάδης και αντιπρόεδρος ο μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ. Το Συμβούλιο έστειλε χαιρετιστήρια ψηφίσματα στις σύμμαχες δυνάμεις της Μεγάλης Βρετανίας, των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης αλλά και στην Κίνα και τον Τίτο. Την πρώτη μέρα μάλιστα της σύγκλησης του Εθνικού Συμβουλίου, έκανε συγκροτημένα την εμφάνισή της και η ομάδα των Αριστερών Φιλελευθέρων, που συγκροτήθηκε από εθνοσυμβούλους που θεωρούσαν τον εαυτό τους μέλη του Κόμματος Φιλελευθέρων. Ως προς το σκεπτικό της συγκρότησης της ομάδας, ο Σταμάτης Χατζήμπεης εξιστόρησε πως: Δεν έπρεπε να εμφανιστούμε ως κόμμα, γιατί δεν είχαμε φύγει από το κόμμα των Φιλελευθέρων και αποβλέπαμε να το προσελκύσουμε μια μέρα ολόκληρο στις ιδέες μας. […] Από λόγους αρχών και τάξεως δεν επεκτείναμε την ομάδα μας συμπεριλαμβάνοντας και πολλούς άλλους Φιλελεύθερους εθνοσυμβούλους, που μας το ζητούσαν, αλλά είχαν εκλεγή κάτω από τη σημαία του ΕΑΜ. 

Την κοινή εισήγηση της ομάδας πάνω στις προγραμματικές δηλώσεις της ΠΕΕΑ έκανε ο βουλευτής Θεσσαλονίκης Λεωνίδας Καραμαούνας. Η ομάδα περιλάμβανε επίσης το στρατηγό Νεόκοσμο Γρηγοριάδη, πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου, τον Νικόλαο Ασκούτση, γραμματέα Συγκοινωνιών και τον Σταμάτη Χατζήμπεη, γραμματέα Εθνικής Οικονομίας αλλά και τους Παντελή Καρασεβδά, Αλκιβιάδη Λούλη και Δημήτρη Ψιάρη. Η ομάδα αργότερα θα αποκτήσει τη δική της εφημερίδα, τον «Φιλελεύθερο», η οποία εκτός των άλλων δημοσίευσε ανοιχτό γράμμα προς τον στρατηγό Πλαστήρα.38 Άλλοι από τον χώρο των Φιλελευθέρων που συμμετείχαν στο Εθνικό Συμβούλιο ήταν και οι βουλευτές Κωνσταντίνος Γκότσης και Ηλίας Τσερώνης, ο Σταύρος Θεοδοσιάδης από την Κοζάνη, ο Αθανάσιος Καρούτας από το Βόιο, ο Γιάννης Κονταράτος από τον Βόλο και ο Γραμματέας Στρατιωτικών της ΠΕΕΑ Εμμανουήλ Μάντακας. Από τον ίδιο χώρο προέρχονταν κατά βάση και τα μέλη της ΕΛΔ. Σύμφωνα με τον Στέλιο Δημόπουλο (Ζάχο), μέλος του Πολιτικού Γραφείου της ΕΛΔ, η «κοινοβουλευτική ομάς» της τελευταίας στο Εθνικό Συμβούλιο αριθμούσε 11 άτομα.39 Σε αυτούς ήταν σίγουρα οι Σταύρος Κανελλόπουλος, Ιωάννης Μηλιάδης, Σάββας Παπαπολίτης, Σόλων Αλεξανδρής, Βασίλης Κουτσαγγέλου, Στέλιος Δημόπουλος, Ηλίας Τσιριμώκος και Γιάννης Τσιριμώκος. Στο Εθνικό Συμβούλιο συμμετείχαν αρκετοί επίσης από το πολιτικό φάσμα πέραν των Φιλελευθέρων. Η πιο γνωστή και εμβληματική περίπτωση ήταν εκείνη του δημάρχου Πατρέων Βασίλη (Λαλάκη) Ρούφου, ο οποίος δήλωσε ευθαρσώς την προτίμησή του στη βασιλευομένη δημοκρατία. Υπήρχαν όμως και άλλες περιπτώσεις, λιγότερο ως καθόλου γνωστές, που δείχνουν όμως μια πολιτική ευρύτητα που υπερέβαινε τόσο τις μεσοπολεμικές συμμαχίες του Παλλαϊκού Μετώπου όσο και το ΕΑΜ. Αναφέραμε ήδη τους βουλευτές Πέλλης του 1936 Αθανάσιο Πέγιο και Κωνσταντίνο Γέσιο, του Λαϊκού και του Μεταρρυθμιστικού Εθνικού Κόμματος αντίστοιχα. Συμμετείχε επίσης ο γιατρός Λεωνίδας Βελόπουλος, βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος το 1935 με το Λαϊκό Κόμμα και το 1936 με τη Γενική Λαϊκή  Ριζοσπαστική Ένωση (Κονδύλης-Θεοτόκης-Ράλλης) ενώ οπαδός του Λαϊκού Κόμματος (αλλά και μέλος του ΕΑΜ) ήταν και ο εθνοσύμβουλος Μεγαλόπολης Γιάννης Σιμόπουλος. Την επόμενη μέρα άρχισαν ουσιαστικά οι εργασίες του Συμβουλίου με την εισήγηση του αντιπροέδρου της ΠΕΕΑ Ευριπίδη Μπακιρτζή. Για το σχηματισμό της ΠΕΕΑ, ανέφερε ότι παρά το ότι το ΕΑΜ έκανε τα πάντα για την πραγματοποίηση της εθνικής ενότητας, δεν υπήρξε αποτέλεσμα καθώς τα υπόλοιπα κόμματα και η κυβέρνηση Τσουδερού κράτησε στάση διασπαστική και αντεθνική, αφού με τον τρόπο αυτό ενισχυόταν ο κατακτητής και οι συνεργάτες του. Με την πάλη που εντάθηκε από τη δημιουργία των Ταγμάτων Ασφαλείας φάνηκε η ανάγκη δημιουργίας ενός ενιαίου κεντρικού πολιτικού οργάνου και με αυτόν τον τρόπο σχηματίστηκε η ΠΕΕΑ. Η ΠΕΕΑ συγκροτήθηκε, σύμφωνα με τον Μπακιρτζή, για την ολοκληρωτική εθνική απελευθέρωση, για την εθνική αποκατάσταση με βάση την αυτοδιάθεση των λαών, τη στρατηγική διαρρύθμιση των συνόρων και την οικονομική και πολιτική εξασφάλιση της ανεξαρτησίας της χώρας.40 Ο Χατζής εκ μέρους του ΕΑΜ και ο Ζεύγος εκ μέρους του ΚΚΕ δήλωσαν την υποστήριξη τους στην ΠΕΕΑ και το πρόγραμμά της. Ο Ζεύγος μάλιστα δήλωσε: «Το Κόμμα θα υποστηρίξει την ΠΕΕΑ, όπως και την πανεθνική κυβέρνηση, αν γίνει. Η ευθύνη, αν δε σχηματιστεί αυτή, θα βαρύνει ολοκληρωτικά τους διασπαστές, και το ΚΚΕ θα συνεχίσει το δρόμο του για τη νίκη. Καμιά αυταπάτη δεν τρέφει το Κόμμα για τις δυσκολίες. Θα νικήσουμε, γιατί έχουμε δίκιο και γιατί δίπλα μας αγνίζονται όλοι οι λαοί. Αν δε νικήσει σήμερα ο λαός μας, η Ελλάδα πρέπει να εκφυλιστεί». Την υποστήριξή τους στην ΠΕΕΑ εξέφρασαν επίσης η Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας, το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας, οι Αριστεροί Φιλελεύθεροι, το Εργατοαγροτικό Κόμμα (Δημοκρατική Ένωση), το Σοσιαλεργατικό Κόμμα Ελλάδας και το Κόμμα της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας όπως επίσης το Εργατικό ΕΑΜ και η ΕΠΟΝ. Στις 18 Μαΐου έκανε την εισήγησή του ο Γραμματέας Δικαιοσύνης Ηλίας Τσιριμώκος.

[...] Ακόμα, το Εθνικό Συμβούλιο είναι σύμβολο της εθνικής ενότητας. Η έννοια της ενότητας δεν είναι μηχανική. Είναι κάτι το οργανικό που συνδέει βαθειά τους ανθρώπους. [...] Ακόμα η ενότητα κλείνει μέσα της και το νόημα της Ελευθερίας. Χωρίς την ύπαρξη ελευθέρων θεσμών, δεν νοείται ενότητα. Γι' αυτό έγινε και η σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου. Για τον ίδιο λόγο καλέσαμε ναρθούν εδώ και οι βουλευτές του 36. Η Βουλή του 36 δεν εκπροσωπεί τίποτε πια. Η πράξη μας δεν ήταν πράξη αναβίωσης, αλλά γιοφύρι προς το παρελθόν για χάρη της ενότητας. [...] Η ίδρυση της ΠΕΕΑ δεν ήταν μόνο μια ανάγκη του αγώνα μα είχε και βαθύτερο νόημα. Αποτέλεσε εγκατάσταση πολιτικής εξουσίας. Στις 12 Μαρτίου υπήρχε μόνο μια εθνική επανάσταση. Από την ώρα που συγκλήθηκε το Εθνικό Συμβούλιο και ψηφίζει, η επανάσταση εκείνη έγινε καθεστώς λαϊκής κυριαρχίας. Κανένας δεν πρέπει να νομίσει πως οι τυχόν υποχωρήσεις που θα γίνουν και που δε θίγουν το νόημα του αγώνα, για χάρη της ενότητας, σημαίνει πως η ΠΕΕΑ είναι ένα πρόχειρο κατασκεύασμα και πως ο καθένας είναι δυνατό να φαντάζεται πως μπορεί αυτός να παραστήσει την Κυβέρνηση του τόπου. Κι όταν η ΠΕΕΑ τείνει προς όλους το χέρι, δεν είναι ο αδύνατος που παρακαλεί τους ισχυρούς, μα ο ισχυρός που προσκαλεί τους άλλους ναρθούν μαζί του, στην Εθνική ενότητα. [...]42 Την έκτη μέρα λειτουργίας του Εθνικού Συμβουλίου, στις 19 Μαΐου, ανακοινώθηκε ο λόγος του Γ. Παπανδρέου στο Συνέδριο του Λιβάνου και αποφασίστηκε η απάντηση του Συμβουλίου. Οι τοποθετήσεις ήταν οργισμένες κατά του Παπανδρέου, ειδικά από εθνοσυμβούλους των παλιών δημοκρατικών κομμάτων, ο Ι. Μιχαήλ, βουλευτής Θεσσαλονίκης της Δημοκρατικής Ένωσης χαρακτήρισε τον Παπανδρέου «μίσθαρνο όργανο του Γλίξμπουργκ» και ο Ιωακείμ Κοζάνης υποστήριξε την «απόλυτη σύμπτωση Παπανδρέου και καταχτητών στην κατασυκοφάντηση του Αγώνα». Αλλά και πριν την έναρξη του Συνεδρίου του Λιβάνου, οι αναφορές τόσο στον Γεώργιο όσο και στον Παπανδρέου ήταν απαξιωτικές, σε μια επίδειξη δύναμης:  το Θεσσαλικό λαό στο άκουσμα της λέξης “Γλυξμπουργκ” τον καταλαβαίνει αίσθημα ναυτίας, (γέλοια) και όσο για το όνομα του κ. Παπανδρέου, όταν αναπάντεχα το άκουσε, τον έπιασε η αηδία μπρος σε ένα ξαναζεσταμένο το βράδι αποκρουστικό φαΐ που δεν τρωγόταν ούτε το μεσημέρι όταν είταν φρέσκο (γέλοια). Τόσο το χειρότερο για κείνους που διάλεξαν τον κ. Παπανδρέου σαν τιμονιέρη του τορπιλλισμού της ενότητας. Εμείς ξαίρουμε ότι η ΠΕΕΑ θα καταβάλει όλες τις προσπάθειες, θα εξαντλήσει και τα τελευταία ίχνη ελπίδας για να πετύχουμε την πραγματική εθνική ενότητα που θα ανεβάσει σε ανώτερη φάση το εθνικό μας κίνημα. Αν δεν την πετύχουμε το λάθος δεν θα είναι της ΠΕΕΑ αλλά εκείνων που με διαολεμένη συνέπεια επί τρία χρόνια διασπούν συστηματικά τον εθνικό αγώνα.43 Το Εθνικό Συμβούλιο ενέκρινε απόφαση, την οποία και διαβίβασε στην αντιπροσωπεία της ΠΕΕΑ, στην οποία εξέφραζε την κατάπληξη του για την ασέβεια και τη συκοφαντική ανακρίβεια που επέδειξε ο Παπανδρέου έναντι του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και τον κατήγγειλε στον ελληνικό λαό και τους λαούς των Συμμάχων ως διασπαστή του εθνικού αγώνα και εχθρό των ελευθεριών του λαού.44 Στο παρασκήνιο των εργασιών του Εθνικού Συμβουλίου, τα μέλη της ΠΕΕΑ που είχαν μείνει στην Ελεύθερη Ελλάδα προσπαθούσαν να αντιληφθούν τι διαδραματιζόταν στον Λίβανο και να έρθουν σε επαφή με την εκεί αντιπροσωπεία. Τις υπόλοιπες ημέρες των εργασιών οι εθνοσύμβουλοι καταπιάστηκαν με όλα τα ζητήματα πολιτικής της ΠΕΕΑ, την εκπαίδευση, τη γεωργία, την οικονομία εν γένει, τον ΕΛΑΣ και τους αξιωματικούς, την αυτοδιοίκηση και τη δικαιοσύνη, τη δημιουργία της Εθνικής Πολιτοφυλακής ενώ μια ημέρα αφιερώθηκε σε πολιτικό μνημόσυνο του Δημήτρη Γληνού.


Στις 10 το πρωί της 27ης Μαΐου συνήλθε η τελευταία συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου στην οποία ψηφίστηκε το ψήφισμα «για την κατοχύρωση των λαϊκών ελευθεριών» και η απόφαση για τις διαπραγματεύσεις στο Κάιρο και τον Λίβανο. Ο αντιπρόεδρος της ΠΕΕΑ Μπακιρτζής δήλωσε ότι: Σήμερα η ΠΕΕΑ βρίσκεται στην ευχάριστη θέση ν’ ανακοινώσει στο Εθνικό Συμβούλιο, ότι έγινε κατ’ αρχή συμφωνία, που τους όρους της δεν μάθαμε ακόμα από επίσημη ανακοίνωση, τους γνωρίζουμε μόνο, όπως και το Εθνικό Συμβούλιο, από τις ραδιοφωνικές εκπομπές. Στο μεταξύ οι αντιπρόσωποί μας μάς γνωρίζουν ότι, το ακριβές κείμενο της συμφωνίας θα διανεμηθεί σ’ όλη τη χώρα από τα συμμαχικά αεροπλάνα. Μας γνώρισαν επίσης ότι, εκτός από την κατ’ αρχήν συμφωνία, θα συνεχιστούν στο Κάιρο οι συνομιλίες για το πολιτειακό, για τη σύνθεση της Κυβέρνησης, την κατανομή των Υπουργείων και τον καθορισμό του ζητήματος της Κυβέρνησης που θα βρίσκεται στην Ελεύθερη Ελλάδα. Η ΠΕΕΑ έστειλε στην αντιπροσωπεία της τις κατάλληλες οδηγίες –σύμφωνα και με τις προγραμματικές της δηλώσεις– ότι το πολιτειακό ζήτημα, το ζήτημα του βασιλιά πρέπει να λυθεί από τον ελληνικό λαό με ελεύθερο δημοψήφισμα, πριν από κάθε επιστροφή του Γεωργίου στην Ελλάδα, ότι η σύνθεση της Κυβέρνησης πρέπει να εξασφαλίζει μια ανάλογη αντιπροσώπευση της ΠΕΕΑ, του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, και ότι το πρόγραμμα της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας που θα σχηματιστεί πρέπει να εξυπηρετεί τον εθνικό αγώνα που είναι κομμάτι του συμμαχικού πολέμου, με την ενίσχυση του εθνικού στρατού ΕΛΑΣ, ώστε ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του αγώνα και να εξασφαλίζει τη λαϊκή κυριαρχία. Η ΠΕΕΑ ελπίζει πως πάνω στις σωστές αυτές βάσεις η ενότητα, που αποτέλεσε ένα από τους κύριους σκοπούς μας, θα ολοκληρωθεί. Το Εθνικό Συμβούλιο εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στην ΠΕΕΑ. Το ψήφισμα για την κατοχύρωση των λαϊκών ελευθεριών, αποτελούμενο από 15 άρθρα, εν είδει Συντάγματος, πρόβαλε δημοκρατικές διεκδικήσεις και κατοχύρωνε τους αντιστασιακούς θεσμούς. Η αυτοδιοίκηση και η λαϊκή δικαιοσύνη ονομάζονταν «θεμελιώδεις θεσμοί του δημοσίου βίου των Ελλήνων». Κατοχυρώνονταν ίσα πολιτικά και αστικά δικαιώματα σε άνδρες και γυναίκες, η εργασία αναγνωριζόταν ως βασική κοινωνική λειτουργία και καθιερωνόταν ως επίσημη γλώσσα, η «γλώσσα του λαού».46 Με το τέλος της συνόδου, εκλέχτηκε Αντιπροσωπεία του Εθνικού Συμβουλίου, η οποία θα λειτουργούσε έως την επόμενη σύνοδο. Σύμφωνα με το άρθρο 14 του ψηφίσματος του Εθνικού Συμβουλίου, η ΠΕΕΑ θα υπέβαλε κάθε Πράξη της στην Αντιπροσωπεία προς έγκριση, και προβλεπόταν σε περίπτωση διαφωνίας, κοινή συνεδρίαση ΠΕΕΑ και Αντιπροσωπείας για τελεσίδικη απόφαση κατά πλειοψηφία. Ως μέλη της Αντιπροσωπείας εκλέχτηκαν 17 τακτικά και 5 αναπληρωματικά μέλη. Τα τακτικά μέλη ήταν οι Νεόκοσμος Γρηγοριάδης, Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ, Πτολεμαίος Σαρηγιάννης, Μήτσος Παρτσαλίδης, Γιάννης Ζεύγος, Στέλιος Δημόπουλος (Ζάχος), Γιάννης Καλομοίρης, Νίκος Τερζόπουλος, Θανάσης Χατζής, Δημήτρης Μαραγκός, Γεώργιος Γεωργαλάς, Ιωάννης Μιχαήλ, Δημήτρης Μαργιόλης, Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, Κώστας Θέος, Δημήτρης Στρατής και Μιλτιάδης Πορφυρογένης και αναπληρωματικά οι Λεωνίδας Καραμαούνας, Σταύρος Κανελλόπουλος, Μαρία Σβώλου, Γιώργος Θανασέκος και Δημήτρης Βλαντάς.47 Η σύνθεση της Αντιπροσωπείας περίκλειε τις βασικές δυνάμεις που συμμετείχαν στο Εθνικό Συμβούλιο (ΚΚΕ, ΕΛΔ, ΑΚΕ, ΣΚΕ, Αριστεροί Φιλελεύθεροι, Δημοκρατική Ένωση) και αρκετά μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ, δίνοντας της μια θεσμική αναγνώριση. Σύμφωνα με το δημοσιευμένο βιβλίο πρωτοκόλλου  εισερχομένων και εξερχομένων εγγράφων του σώματος, μπορούμε να διαπιστώσουμε πως υπήρξε λειτουργία του, έγιναν παρατηρήσεις και τροπολογίες στις Πράξεις της ΠΕΕΑ καθώς και προτάσεις για Πράξεις και αποφάσεις, μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου 1944.48 Κάτω από τους ήχους της μπάντας της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ που έπαιζε τον Εθνικό Ύμνο, το Εθνικό Συμβούλιο ολοκλήρωσε την πρώτη και τελευταία σύνοδό του. Άρχιζε τώρα η διελκυστίνδα για τη συμμετοχή του ΕΑΜ στην κυβέρνηση Παπανδρέου παράλληλα με τη δραστηριοποίηση της ΠΕΕΑ στην Ελεύθερη Ελλάδα.


ΠΗΓΕΣ

Γιάννης (Ζαν Μαρί) Σκαλιδάκης Διδακτορική διατριβή που εκπονήθηκε στο Τµήµα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ µε επιβλέποντα καθηγητή τον κ. Γιώργο Μαργαρίτη, Καθηγητή της Σύγχρονης Ιστορίας

wikipedia

Share on Google Plus

About kalimerisnikos

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης ( Atom )

Author Details