Ο ΝΑΚΟΣ ΜΠΕΛΗΣ ΞΑΝΑΖΩΝΕΤΑ1 Τ’ ΑΡΜΑΤΑ
Πώς ο Νυκος Μπελης είδε και έκρινε τη Συμφωνία της Βάρκιζας
Είναι γεγονός ότι η καταπληκτική πλειοψηφία των καπεταναίων του ΕΛΑΣ κατέκριναν περισσότερό από κάθε άλλο τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Τη θεώριισαν όχι απλώς σαν λάθος, αλλά σαν πραγμαπκή προδοσία των ιδεών και σκοπών του ΕΑΜικού Κινήματος. Στην κατηγορία αυτή των φοβερών επικριτών της Συμφωνίας της Βάρκιζας ήταν και ο Νάκος Μπελής. Τη θεωρούσε συμφωνία προδοτική. Δεν έκρυψε καμιά φορά τη γνώμη του μα και την είπε ανοιχτά εκεί που χρειαζόταν όπως ακριβώς την καταΛαβαινε. Ήταν επόμενό να μην τον πείσουν τα διάφορά επιχειρήματα που σέρβιραν τότε παντού τα στελέχη και η ηγεσία του ΚΚΕ σπς αναλύσεις που γίνονταν. Είναι άλλο τώρα θέμα που οι καταστατικές αρχές του Κόμματός που ανήκε τον υποχρέωναν να πειθαρχήσει σπς αποφάσεις του. Για να δούμε ό62 μως πιο συγκεκριυύνα πώς αυτός ο καπετάνιος είδε, έκρινε τη συμφωνία της Βάρκιζας και κατά κύριο λόγο την παράδοση των δοξασμένων όπλων του ΕΛΑΣ, θα αναφερθούμε σε γεγονότα απ’ τη στάση του, απ’ τη συμπεριφορά του, όπως είχε εκφραστεί και μοναχα από εκείνες τις πληροφορίες που είναι σε μας γνωστές. Σήμερα το γνωρίζουν όλοι όπ. μυτά τη συμφωνία της Βάρκιζας οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, αυτοί που πολέμησαν τον καταχττ τή οι αντάρτες του ΕΛΑΣ και ιδίως ο πιο πιστός πυρήνας αυτού του Λαϊκού στρατού, οι καπεταναίοι, μετά τη Βάρκιζα δεν μπόρεσαν να πάνε στα σπίτια τους στις οικογένειές τους, να ασχοληθούν ελεύθερα μτ την ειρηνική ζωή που τόσο επιθυμούσαν. I Ιολλοί απ’ αυτούς εξα ναγκάστηκαν να μείνουν στα βουνά, να κρύβονται στα δάση για να γλιτώσουν το μαχαίρι του παρακραπκού και του τρομοκράτη που τους περίμενε. Δεν μπόρεσε τώρα και ο Νάκος Μπελής να γυρίσει στο σπίπ του, στο χωρίο του, στην όμορφη Ομβριακή. Από το Μάρτη του 1945 γύριζε και κρυβόταν στα δάση των χωρίων Λρανίστας, Σμοκοβου, Ρεντίνας, Γιαννιτσού, Ασβέστη, Θραψίμι κ.α. Γύριζε σαν καταοιωκόμενος πότε μαζί με τον Αχιλλέα και τον Κέντρο και πότε χωρίς αυτούς. Οι κάτοικοι αυτών των χωριών, οι οργανώσεις τον συμπαραστέκονταν, τον τροφοδοτούσαν, κάναν ό,τι μπορούσαν να τον προφυλάξουν. Με το πέρασμα του χρόνου τα πράγματα έσφιγγαν, στριμώχνονταν και αρχίζοντας απ’ τον Απρίλη του 1945 η υπάρξή του, το κρύψιμό τού στο δάση αυτών των χωριών γίνεται προβλημαπ κή. Η διορισμένη απ’ τους Αγγλους αντιδραστική Κυβέρνηση, όχι μοναχα αρνείται τώρα να εκπληρώσει τους όρους της Συμφωνίας της Βάρκιζας, να δημιουργήσει για όλουςτους Έλληνες πολίτες συνθήκες ελευθερίας και ειρηνικής ζωής. Αντίθετα με τον πιο βάναυσο τρόπο καταπατάει αυτούς τους συμφωνημένοης όρους, μα και δίνει οδηγίες στον καινούργιο μηχανισμό εξουσίας που δημιούργησε, την Εθνοφυλακή, τη χωροφυλακή, πς πολυάριθμες παρακρατικές συμμορίες της υπαίθρου, να συλλαμβάνουν, να φυλακίζουν, να βασανίζουν, να σκοτώνουν, να σφάζουν τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης χωρίς να δώσουν κάποιο λόγο. Αξίζει να σημειωθεί όπ η ηγεσίι ι του ΚΚΕ σ’ αυτές τις σπγμές πήρε μια σειρά μέτρα με σκοπό να προστατέψει και να προφυλαξει τους πιο γνωστούς καπεταναίους του ΕΛΑΣ απ’ την πλήρη εξόντωσή τους. Αναφερόμαστε στη γνωστή συνάντηση που έγινε τον Απρίλη του 1945 στο χωριό Πετσωτά Φθιώτιδας, ανάμεσα στην ανππροσωπεία της ηγεσίας 63 tou ΚΚΕ απστελούμενίι απ το μέηος του ΠΓ Νίκο Πλουμπίδη και το μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ Ζήση Ζωγράφο, αιί τη μια μεριά, και τον Αρχικαπετάνιο του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη. Κύριος σκοπος αυτής της συνάντησης ήταν να πεισθεί ο Άρης Βελουχιώτης να δεχτεί την απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ να πάει στην Αλβανία για να γλιτώσει την εξόντωσή του απ’ το επίσημο κράτος που οι προθέσεις του ήταν φανερές. Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι η συνάντηση αυτή της ηγεσίας του ΚΚΕ και η επιμονή της να περάσει ο Άρης Βελουχιώτης στην Αλβανία υπαγορευόταν ακόμα και από μια άλλη επιδίωξη ιης τότε αμαρτωλής ηγεσίας του ΚΚΕ, να απαλλαχθούν απ’ τον Αρχικαπετάνιυ του ΕΛΑΣ, έναν από τουςπιο φανερούς αν aπόλους της Συμφωνίας της Βάρκιζας που τώρα είχε πια ανοιχτά ξεσπαθώσει και αηοκαλούσε αυτή τη συμφωνία προδοτική. Το θέμα αυτό έχει πολλές πλευρές και δεν βάζουμε σαν σκοπό να τις εξετάσουμε όλες στη δοσμένη στιγμή. Εκείνο που έχει άμεση σχέση με το θέμα που εξετάζουμε είναι όη ο Άρης Βελουχιώτης έδωσε συγκατάθεση να πάει στην Αλβανία. Στα πλαίσια αυτών των προσπαθειών γίνεται τώρα άλλη μια προσπάθεια απ την κομματική οργάνωση της Θεσσαλίας να συναντηθεί με τον Νάκο Μπελά για τον ίδιο σκοπό Ο Μπελάς κρυβόταν στο γεωγραφικό χώρο της Θεσσαλίας. Δεν γνωρίζω, ίσως, τέτοια προσπάθεια να έγινε και απ’ τηνΓ πλευρά της ΚΟ της περιοχής Στερεός Ελλάδας. Στα τέλη του Απρίλη του 1945 ήρθε στο χωριό μας εκπρόσωπος της ΚΟ περιοχής Θεσσαλίας με το επίθετο, αν θυμάμαι Σούλας που τον συνόδευε ο Α' γραμματέαο της Αχτιδικής Επιτροπής Λεονταρίου Μήτσος Κουτούζας. 11 πρώτη προσπάθεια να πάρουμε τώρα ε.ταφή με τον Μπελή δεν έδωσε αποτελέσμαια. Αυτό εξηγείται κυρίως απ’ το γενονός όη αυτό τον καιρό τα διωχπκά όργανα της εξουσίας και των παρακρατικών συμμοριών αύξησαν πς δραστηριότητες τους. Αυτό εξαναγκάζει τον Μπελή να μην κάνει πια ανοιχτές εμφανίσεις στα χωριά και να αποφεύγει και πς επαφές με πς κομματικές οργανώσεις. Σταματούσε τώρα εκεί που αυτός νόμιζε και θεωρούσε ότι είναι σίγουρος, κυρίως στα μανδριά που η εμπιστοσύνη του είναι απόλυτη. Απ’ την ΚΟ του χωριού μας στάλθηκαν σύνδεσμοι προς όλα τα γύρω χωριά για να πάρουν επαφή και να οργανώσουν αυτή τη συνάντηση. Σε μια τέτοια αποστολή προς Δερελί-Νεζερό ιιήρα κι εγώ μέρος. Από εκπροσώπους αυτών των οργανώσεων ακούσαμε και την παρακάτω εξήγηση: «Καλά δεν ξέρετε γιατί ο Νάκος αποφεύγει την επαφή μαζί σας. Δεν μάθατε την τύχη του Αχιλλεα στο Θραψίμι;». Εγώ ακόμα ο4 δεν γνώριζα τα αίτια της θλιβερής τύχης του ΑχίΛΛέα. Ωστόσο μεταφέ ραμε αυτά που ακούσαμε στην Κομματική Οργάνωση. Τελικά συμφωνήθηκε η συνάντηση αυτή να γίνει στα μανδοιά του Τακη Νικοτόλη στο Σμόκοβο. Ο κουβαρδάς αυτός τσέλιγκας δεν ξέχασε να φιλοξε νήσει όπως χρειαζόταν τους μουσαφιραίους αυτής της συνάντησης που γινόταν κοντά στο κονάκι του. Στη συζήτηση που έγινε σ’ αυτή τη συνάντηση ανάμεσα στο Νάκο Μπελή και τους εκπροσώπους του Κόμματος, πήρε μέρος και ο Α' γραμματέας της ΚΟΒ του χωριού μαο Γιάννης Παπαδογιάννης, από αυτόν προέρχονται και οι παρακάτω πληροφορίες που δίνονται. Στη συνάντηση αυτή οι αντιπρόσωποι της κομματικής οργάνωσης για αρκετή ωρα ανέπτυξαν τη γραμμή του Κόμματος, επέμειναν με τα γνωστά επιχειρήματα που επικαλούνταν και σέρβιραν τότε σε κάθε τέτοια αναλυση, να αποδείξουν κι αυτή τη φορά όπ η συμφωνία της Βάρκιζαν και η γραμμή που συνεχίζει να εφαρμόζει το ΚΚΕ είναι η μοναδικό σωστή και δίκαιη. Παραλλη/ια αναφέρθηκαν και οτα μέτρα που παίρνει το Κόμμα να διαφυλάςει ορισμένα στελέχη απ’ την εξόντωση που ετοιμάζει η ανπδρασπκή κυβέρνηση. Πρότειναν και στο Νάκο Μπελή ή να δεχτεί να πάει στην Αλβανία, ή να αναλάβει το Κομμά να τον κρύψει μέσα στην πόλη.
Η απάντηση του Μπελή; «Το πολύ ύοτερα απο ένα χρόνο θα ψάχνετε να με βρείτε» Μετά πήρε το λόγο ο θρυλικός Νακος, ήταν σύντομος, ολιγόλογος, ειλικρινής. Ατι’ την ομιλία του, απ’ την απάντηση που έδωσε αυτός ο αγωνιστής, δείχνει ότι όλα τα επιχειρήματα που επικαλέστηκαν εδώ οι τρανοί καθοδηγητές στάθηκαν ανίκανα να τον πείσουν, να τον κάνουν να τλλάξει την αρχική του γνώμη και τα συμπεράσματα, που έβγαλε σχετικά με το ρόλο και την έκταση των συνεπειών της προδσπ κής Συμφωνίας της Βάρκιζας για το ΕΑΜικό Κίνημα. Ωστόσο το πιο χαρακτηριστικό είναι η σταθερή στάση αυτού του καπετάνιου που, και μπροστά στο Κόμμα ανοιχτά, δε σκέφτηκε να κρύψει τις πραγματικές του σκεψεις, να κρυφτεί πίσω απ’ το δάχτυλό του. Τα είπε ψύχραιμα, χωρίς επιφυλάξεις, όπως τα πίστευε. Παραθέτουμε σύντομα το περιεχόμενό των πέντε βασικών σημείων αυτής ιπς απάντησης: «1. Εγώ σαν Έλληνας πατριώτης έκανα το καθήκον μου. Τέσσερα ολόκληρα χρόνια πολέμησα με ίο όπλο στο χέρι τον ξένο καταχτητή 65 για το καλό της Ελλαδας και ίου λαού της. ΓΓ αυτό και τώρα δεν έχω καμία διάθεση να φύγω απ’ την Ελλάδα και να πάω να ζήσω άνετα έξω από αυτή. Αυτό δεν το επιθυμώ, θα μείνω στην πατρίδα μου και ό,τι θέλει ας ουμβεί. 2. Ευχαριστώ την καθοδήγηση του Κόμματος για το ενδιαφέρον που έδειξε να με προφυλάξει. Ωστόσο αυτό το ζητημα εγώ θα το λύσω με τις δικές μου δυνάμεις Ακόμα μια φορά, ευχαριστώ. 3. Στο ό,τι αφορά τη Συμφωνία της Βάρκιζας σας το λέγω ακόμα μια φορά, εγώ δεν έμαθα να κρύβομαι πίσω απ το δάχτυλό μου, αυτή ήταν πέρα για πέρα προδοτική, γιατί πρόδοσε τους σκοπούς και τα ιδανικά του μεγάλου ' ΑΜικού Κινήματος. 4. Εγω όμως είμαι μέλος του ΚΚΕ και σύμφωνα με πς κατασταπκές αρχές του είμπι υποχρεωμένος να πειθαρχήσω και πειθαρχώ σπς αποφάσεις που πήρε η KF. του ΚΚΕ. 5. Μην ξεχνάτε όμως όπ «το πολύ ύστερα από ένα χρονο θα ψάχνετε να με βρείτε». Αυτή ήταν με λίγα λόγια η απάντηση, η τοποθέτηση του θρυλικού Νάκου Μπελή. Ξεκάθαρη, σταράτη, ψύχραιμη. Ο Νάκος Μπελάς ήταν ένας καπετάνιος του ΕΛΑΣ που δεν είχε τη μόρφωση, τις γνώσεις, την πείρα, τη θεωρητική και πολιτική κατάρτηση που είχε ο Άρης Βέλου χιώτης. Ωστόσο πήρε τη μοναδική σωστή θέση. Γι’ αυτό δεν μπορεί να επικρίνει κανείς m γνώμη που εκφράζουν ορισμένοι οπαδοί της Αριστερός, ότι δεν θεωρούν σαν μοναδική σωστή την απόφαση του Αρχικαπετάνιου του ΕΛΑΣ, που ενώ είχε φθάσει στα αλβανικά σύνορα και ήταν έτοιμος να μπει μέσα σ’ αυτά, την τελευταία στιγμή αλλάζει γνώμη, γυρίζει πίσω και κατευθύνεται προς Ρούμελη με σκοπό να αρχίσει καινούργιο ένοπλο αγώνα, μόνος του, χωρίς την συγκατάθεση του Κόμματος. Η παραμονή του στην Αλβανία θα του επέτρεπε να ήταν και ο μοναδικός αρχηγός του μελλοντικού ΔΣΕ. Αν ο Άρης Βελουχιώτης βρίσκονταν στην Αλβανία σε καμιά περίπτωση δεν θα προτεινόταν αργότερα η υποψηφιότητα του Τάσου Λευτεριά στην αρχή και στη συνέχεια του Μάρκου Βαφειάδη γι’ αυτή την κύρια και νευραλγική υπεύθυνη θέση στον καινούργιο ένοπλο αγώνα. Εκείνο επίσης που έχει ιδιαίτερη σημασία να υπογραμμιστεί είναι πως στην πράξη δικαιώθηκαν οι προΒλέψειε του Νάκου Μπελή, δεν χρειάστηκε μάλιστα να περάσει ένας χρόνος, αλλά λιγότερο από έντεκα μήνες που το Κόμμα έψαχνε να τον βρει και τον βρήκε για να του αναθέσει ξανά να αρχίσει αυτός πρώτος, στην περιοχή του, το χορο του καινούργιου ένοπλοί' αγώνα.
Ο Νάκος Μπελάς βγαίνει ξανά πρώτος στο κλαρί Ο Νάκος Μπελής κι αυτή τη φορά προτιμιέται, επιλέγεται, τον εμπιστεύεται το Κόμμα να ηνηθεί πτς ένοπλης δράσης των πρώτων ένοπλων καταδιωκόμενων της περιφέρειας Δομοκού. Δεν ήταν τυχαία η επιλογή, η τιμή που του έγινε να αναλάβει αυτή τη δύσκολη και υπεύθυνη θέση. Η σταδιοδρομία αυτού του αγωνιστή, η πλούσια επανασταπκή δράση που παρουσίασε στο παρελθόν κατά τη διάρκεια του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνα 1941-1944, οι προσωπικές του ικανότητες, η πολύπλευρη αντάρπκη πείρα που διαθέτει, η πίστη του στα δημοκρατικά ιδανικά, όλα αυτά του επέτρεψαν από απλός χασάπης που ήταν στον πολιτικό τον βίο να αναδειχτεί οε καπετάνιο του 42 Συντάγματος του ΕΔΑΣ. Το γεγονός αυτό δίκαια ανέβασε το κύρος του, τον έκανε να γίνει δημοφιλής όχι μονάχα στην περιφέρεια Δομοκού αλλά και σ’ όλο το Νομό Φθιώτιδας. Το παράδειγμά του, τα λαϊκά του προσόντα, τα πατριωηκά του αισθήματα, ο λαός αυτής της περιφέρειας τα έκφρασε και τα ενσάρκωσε στο γνωστό τραγούδι που συμβόλιζε ία εθνικά αισθήματα της λευτεριάς και του πατριωτισμού και που και σή67 μέρα ακόμα σ1'yκινεί κάθε αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, κάθε πολίτη αυτής της περιοχής. «Εγώ είμαι ο Νάκος ο Μπελάς, καμάρι της Ομβριακής. Εγώ κι αν βγήκα στα κλαριά βγήκα για την ελευτεριά. Κλάψεμε μάνα μου γλυκιά τα ορφανά μου τα παιδιά...» Ο πολύπειρος αυτός καπετάνιος για να αποφύγει το μαχαίρι των ληστοσυμμοριών του παρακράτους, μετά το Μάη του 1945 περνάει σε βαθειά παρανομία στην περιοχή του. Πολλές φορές τα «ξεφτέρια·, του παρακράτους, «οι παλικαράδες και πατριώτες» των Μάυδων κινήθηκαν στα χναρια ιου να τον πιάσουν, να τον αι.οκεφαλίσουν. Το Μάρτη του 1946, ο Βασίλης Μωραϊτόπουλος, Α'γραμματέας της Αχτιδικής Επιτροπής του ΚΚΕ με εντολή ιου Τάσου Λευτεριά που τότε ήταν υπεύθυνος της αυτοάμυνας του ΚΚΕ στην περιοχή Στερεός Ελλάδας, συναντιέται κρυφά με τον Νάκο Μπελή και ανακοίνωνε, στον τελευταίο την απόφαση του Κόμματος να ηγηθεί της προετοιμασίας kc της καθοδήγησης της πρώτης ένοπλης ανταρτοομάδας των ένοπλων καταδιωκόμενων της περιφέρειας Δομοκοΰ. Ο Νάκος Μπελης, χάρη στη μεγάλη πείρα που διαθέτει, καλύτερα από κάθε άλλο καταλάβαινε τώρα τις δυσκολίες, τα προβλήματα και πς ανάγκες του καινούργιου ένοπλου αγώνα. Πρώτα απ’ ολα ζήτησε να μάθει απ’ τον Μωραϊτόπουλο τι δυνατότητες έχει το Κόμμα για να εφοδιάσει τα μελ λοντικά τμήματα των ΟΕΚ με οπλιομό, με ρούχα, με άρβυλα. Ακόμα ζήτησε να γίνει το συντομότερο συνάντηση με τον ίδιο τον Τάσο Λευτεριά. Ο γραμματέας της Αχτίδας βρήκε τον τροπο να εκθέσει στον Τάσο Λευτεριά τις απόψεις του Μπελη και την παράκλησή του να συναντηθούν το συντομότερο. 01 υποσχέσεις που έδωσε ο Λευτεριάς ήταν παραπάνω από απλόχερες, όμως στην πραγματικότητα κανένας εφοδιασμός από αυτά που ζητήθηκαν δεν δόθηκε. Δεν κράτησε και την υπόσχεσή του να πάει να συναντηθεί με τον Μπελή. Με την ελπίδα ότι κάποτε θα συναντηθεί με τον Λευτεριά να εκθέσει τους προβλημαησμούς του, στις αρχές του Απρίλη του 194b. ο Νάκος αφήνει το κρυφτό του και βγαίνει στο κλαρί. Έχει πάλι για συντροφιά την ιταλική μπερέτα που την κρατούσε στα χέρια του όλα τα χρόνια που πολεμούσε στον ΕΛΑΣ. Με τις αρμάθες στο στήθος, το ιιιστολι του, τις εξαρτύσεις, την παλιά στρατιωτική του σιυλή, τη χλαίνη του, το μαύρο σκούφο του. ξεκινάει να πάρει επαφή με ης παράνομες οργανωμένες γιάφκες των γύρω χωριών.
Σπς πουρναροπλαγιές του Αγοριανίιη στήνει τα πρώτα λημέρια του, έχοντας σαν πρώτα βασικά στηρίγματα τα μανδριά των κουκουέδικων οικογενειών Βλαχογιώργου κπι Αποστολάκη. Εκεί έφτασε και τον συνάντησε ο Πελοπίδας, ένας απ’ τους πρώ τους μαι 'ροσκοΰφηδες του Αρη και πολύ καλά γνωστός και φίλος του. Ο κοπετόν IΙελοπίδας ήταν κι αυτός ένας από τους καταδιωκόμενους αγωνιστές που μαζί με τον Αρη έφτασαν μέχρι τα Αλβανικά σύνορα, και ένας από κείνους που επέμενε να μπουν και να μείνουν οριστικά στο Αλβανικό έδαφος Μετά την αυτοκτονία του Αρη, ταλαιπωρημένος και εξαντλημένος, φθάνει στη χωριό Καροπλέσι όπου παίρνει επαφή με την Κομματική Οργάνωση. Έπρεπε να βρει κάποιο μέρος να κρυφτεί, να φυλαχτεί ώσπου να περάσει αυτή η τρομερή π^ρνΦος. Φθάνει στο χωριό Πε τσιώτα, στο σπίτι του γνωστού του συναγωνιστή Φώτη Κελέσπ, ο οποίος παρά το γεγονός όπ και ο ίδιος καταδιωκόταν και το μεγάλο κίνδυνο για τη ζωή του και την οικογένεια του, αναλαμβάνει να τον κρατήσει στο σπίτι του, να τον φιλοξενήσει και να τον φυλάξει όσο χρόνο χρειαστεί Ένα ολόκληρο χρόνο φιλοξενείται απ’ τον συναγωνιστή τον Φώτη, κρύβεται πότε στο μανδρί του και πότε στα γύρω δάση, χωρίς να γίνει αντιληπτός απ’ τα λαγωνικά του μεταβορκιζιανο κράτους. ΙΊρόκειται για ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα πως οι αριστερές οικογένειες της υπαίθρου ενδιαφέρονταν και ήταν έτοιμες να θυσιαστούν πμοκειμένου να οώσουν κάποιο αγωνιστή απ' το σίγουρο χαμό του. Εδώ στο Λημέρι της Κουρακοφωλιάς κοντά στην Άνω Αγόριανη συγκροπέται ο πρώτος αντάρτικος πυρήνας αυτής της περιφέρειας με τρίτο τον αντάρτη και πρώην ΕΛΛΣπη Μήτσο Βλαχογιώργο. Σ’ αυτό το μέρος στο τρίτο δεκαήμερο του Απρίλη τους βρίσκει ο Κώστας Παλαιολόγου, που ήταν σταλμένος ειδικά απ τον υπεύθυνο αυτοάμυνας της περιοχής Ρούμελης Τάσο Λευτεριά. Ο Νάκος είχε απαιτήσει να γίνει μια τέτοια συνάντηση μαζί του και του Λευτεριά προκειμένου να λύσει μια σειρά οργανοτεχνικά ζητήματα που c.φορούσαν την προετοιμασία καιτην έναρξη της ένοπλης πάλης σ αυτή την περιοχή. Μα και η Αχτιδική Επιτροπή Δομοκού ίου υποσχέθηκε όπ μια ιέ 70 ΐυια συνάντηση γρήγορα θα πραγματοποιηθεί. 0 Μπελάς ειδοποιήθηκε όπ στο λημέρι έρχεται για συνάντησή του κάποιο κομματικό στέλεχος και προϋπόθετε όπ αυτός θα ήταν ο Λευτεριάς. Όταν όμως είδε μπροστά του τον Κώστα Παλαιολόγου, τον παλιό γνωστό και συμπολεμιστή του ο πεπειραμένος αυτός ανταρτοκαπετάνιος αμέσως κατάλαβε την μάτιταραγγιά του Λευτεριά, που αυτό σήμαινε απ’ τϊι μια μεριά ότι ο τελευταίος δεν ήθελε να ρισκάρει να βγει στην Βουρλοκρατούμενη ύπαιθρο, και απ' την άλλη δεν ήθελε ούτε μια στιγμή να αφήσει έστω και για λίγες μέρες τη γλυκεία ζωή της Λαμίας. Γ ι αυτό πριν ακόμα δώσε· το χέρι και να χαιρετίσειτον παλιΑ του συμπολεμιστή ο Κ. Παλαιολόγου εκδήλωσε τη δυσαρέσκεια του λέγοντας χαρακτηριστικά: «Γιατί δεν ήρθε μόνος του ο Λευτεριάς και έστειλε εσένα; Εμείς αυτόν περιμέναμε». Οι οδηγίες που έφερνε ο Κ. Παλαιολόγου προς τον Ν. Μπελή αφορούσαν τη μορφή, την τακτική και την έκταση της δράσης της πρώτης οργανωμένης ανταρτοομάδας, την προοπτική ανάπτυξης. Σ’ αυτή τη στιγμή δεν έμπαινε σαν άμεσο καθήκον για μια μαζική έξοδο των αγωνιστών σπς Ομάδες Ενόπλων Κατα0ιωκομόνων (ΟΕΚ) Η αριθμητική ανάπτυξη των ανταρτών θα έπρεπε να πάρει ένα συνεχή ηροοδι.υ πκό ανοδικό χαρακτήρα. Η δράση των πρώτων ανταρτοομάδων έπρεπε) να στραφεί και να έχει σαν κύριο στόχο το χτύπημα και την εξόντωση των παρακρατικών τρομοκρατικών συμμοριών που οργίαζαν στην ύπαιθρο και μονάχα σε εξαιρετικές περιπτώσεις να συγκρούονται με αποσπάσματα χωροφυλακής. Σε οπ αφορά :ο αίτημα του Ν. Μπελη για τον εφοδιασμό των ανταρτών με πυρομαχικά, όπλα, ρουχιομο. άρΒυλα κλπ. η απάντηση ήταν ότι μπορεί να ελπίζει μονάχα στα λάφυρο του εχθρού. Επιατρέφοντας στη Λαμία ο Κ. Παλαιολόγου ενημέρωσε τους Κώστα Κοηιγιάννη και Τάσο Λευτεριά για τη συνάντηση που είχε και τα αιτήματα του Ν. Μπελή. Γιο να ειδεί κανείς πόσο λογικά και αναγκαία για εκείνη την περίοδο ήταν τα αιτήματα του Ν Μπελή γύρω από αυτό το θέμα, για πς ιεράσηες δυσκολίες που συναντούσαν οι αντάρτες στην αρχική περίο δο της δράσης τους, από άποψη οπλισμού και πυρομοχικών, αρκετά χαρακτηριστική είναι π πηηροφορία που μας δίνει ένας απ’ τους πρώτους αντάρτες του Μπελή, ο Κομνάς Συκάς απ’ την Κάτω Αγόριανη. -Mr μεγάλη δυσκολία έγινε δυνατό να Βρεθούν όπλα για να εξοπλιστούν οι πρώτοι αντάρτες πο» ακολούθησαν τον Μπελή απ' τα δυο χωριά της Αγόριανης. Ενώ απ’ το χωριό Σκαρμποσ τρεις από τους 7 που μας ακολούθησαν ήταν άοπλοι. Ωστοσο το μεγαλύτερο πρόβλημα ή ταν η έλλειψη αρκετών πυρομαχικών γι' αυτά τα λίνα όπλα. Όλες εκείνες οι σφαίρες που κατορθώθηκε να εξοικονομηθούν χρειάστηκε να σκάψουμε και να πς βγάλουμε από κάποιο υπόγειο κρύφτη ή από κάποιο μανδρί ή καλύβα, να πς καθαρίσουμε απ’ το κώμα και πς σκουριές και να πς πΛύνουμε με πετρέλαιο Αν και δεν ήταν τώρα μονάχα αυτό το μεγάλο κακό. Οι περισσότερες από αυτές πς σφαίρες χάρη στην πρόχειρη διαφύλαξη τους μεταβλήθηκαν σε άχρηστες, με αποτεΛεσμα όταν πατούσαμε την σκανδάλη να μην πιάνουν φωτιά» Οι μαρτυρίες αυτές αρκετά παραστατικά επιβεβαιώνουν την έκταση των δυσκολιών που συναντούσαν και σ’ αυτόν τον τομέα οι πρώτες ανταρτοομάδες. Μια πρώτη μαχητική εξόρμηση των ενόπλων καταδιωκόμενων και αυτοαμυνιτών Στην αρχική περίοδο της εμφάνισης των πρωτων ΟΕΚ, το καθήκον που τους έβαζε το ΚΚΕ ήταν να απαντήσουν με τα ίδια μέσα έχοντας σαν κύριο στόχο την εξόντωση των εγκληματικών παρακρατικών συμμοριών, να απαλλάξουν τον πληθυσυό της υπαίθρου απ’ το αφόρητο τρομοκρατικό οργιο που επικρατούσε Αν και πρακπκά κατ' αυτό τον τρόπο ήταν αδύνατο να γίνει ένας τέτοιος χωρισμός στόχων, να χτυπάς ξεχωριστά πς συμμορίες απ’ τους άήλους φορείς της «εξουσίας», της χωροφυλακής, του στρατού κλπ μια και ολοι αυτοί μαζί δρούσπν συν τονισμένα από κοινού. Την περίοδο αυτή ο πληθυσμός της υπαίθρου της περιφέρειας Δομοκού στέναζε κάτω από τους συνεχείς και απάνθρωπους Βασανισμούς της ληστοσυμμορίας του αιμοφόρου λήσταρχου Κώστα Βουρλάκη. Αυτή αποτελούνταν από μια σειρά ρεμάλια της εποχής, από ένα μπουλούκι από χαραμοφάηδες και φονιάδες. Γι’ αυτό απο όποιο χωριό κι αν περνούσε αυτός ο μακελάρης με το σκυλολόι του διακρινοταν για τους ακραίους απάνθρωπους Βασανισμούς που χρησιμοποιούμε, χωρίς καμιά αιτία έπαιρνε κεφάλια αγωνιστών, σκορπούσε το θανατυ, τον τρόμο, τη φρίκη, ακούγονταν βογγητά, χύνονταν δάκρυα, αθώο ελληνικό αίμα. Ακριβώς την εξόντωση αυτής της συμμορίας Βουρλάκη βάζει τώρα σαν πρώτο στόχο η πρώτη οργανωμένη τριάδα των ΟΕΚ του Ν. Μπελή σε συνεργασία με τους αυτοαμυνιτες των γύρω χωριών. Αυτό τον σκο73 πό απόβλεπε και η κοινή μαχητική εξόρμηση ι ου έγινε το βράδυ σπς 27 Απρίλη του 1^46 στο χωριό Νεζερό. Την οργάνωση και τον συντονισμό της δράσηc αυτής της επιχείρησης την ανέλαβε ο Μπελης με τον Πελοπίδα, οι οποίοι κάλεσαν τους αυτοαμυνίτες από τα γύρω χωριά να έρθουν με ό,π οπλισμό διαθέτουν στην θέση Κορακοφωλιά της Άνω Αγόριανης Για να μην γίνουν αντιληπτές οι μετακινήσεις τους απ τις ένοπλες «εθνικόφρονες» ομάδες των χωριών τους, π μετακίνηση των αυτοαμυνιτών γίνεται τη νύχτα, τηρώντας αυστηρά όλους τους κα νόνες της συνωμοτικότητας. Στη γιάφκα στην Κορακοφωλιά ήρθαν κατ’ αυτό τον τρόπο γύρω στους 30 αυτοαμυνίτες απ' την Σκάρμπιτσα, το Γ ίουρναρι, την Αγόριανη, τη Λευκά, την Καΐτσα, την Σοφιαδα κλπ. Εκεί ο Μπελης τους εξηγεί το σκοπό αυτής της συγκέντρωσης, που ήταν να χτυπήσουν και να εξοντώσουν ολόκληρη την σφηκοφωλιά της τρομοκρατικής συμμορίας του Βουρλάκη. Την ήμερα αυτή η ληστοσυμμορία βρισκόταν στο χωριό Μασλί και η one ία σύμφωνα με πληροφορίες πς βραδινές ώρες έπρεπε να επιστρέφει μέσω Αγόρίανης στο Νεζερό. Στο δρομολ< >γιο αυτό στήθηκε η ενέδρα κοντά στην Άνω Αγόριανη. Βρέθηκαν όμως τυχεροί, μια και στην πορεία της επιστροφής άλλαξαν δρομολόγιο, δεν περνούν από το μέροσ της στημένης ενέδρας, πορεύονται μέσω I Ιαλιομονάστπρο, Πέντε Μύλους, Λουτρά, Καΐτυα, Νεζερό. Έτσι πέτυχαν να γλιτώσουν την λαϊκή τιμωρία που τους περίμενε. 'Οταν οι αντάρτες πληροφορήθηκσν όπ ο μακελάρης με όλη την σφηκοφωλιά του επέοιρεφε ηπο άλλο δρομολόγιο, δεν τους χωρούσε ο τόπος που χάσανε αυτή την ευκαιρία. Σε λίγο νύχτωσε. Εκεί επί τόπου γίνεται πρόταση να κινηθούν προς Νεζερό σαν το πιο πιθανό μέρος καταβλισμού της συμμορίας Εκφράστηκαν και διαφωνίες κατά ποσο ήταν δυνατό τώρα μέσα σε μια βραδιά να κινηθούν απ' την Αγόριανη, μέσα στη νύχτα, να πάνε στο Νεζερό, να χτυπήσουν τη συμμορία και να επιστρέφουν πάλι στη βάση εξόρμησης πριν φέξει. Ακόμα δεν είχαν πΛηροφορίες αν τελικό σταμάτησε η συμμορία σ’ αυτό το χωηιό, σε ποια οπίηα εκγατασ'άθπκαν οι αρχηγοί τους, που ήταν και ο κύριος στόχος τους. Να τώρα ένας απ’ τους αυτόπτες μάρτυρες, ο Μήτσος Βλαχογιωργος, πώς περιγράφει την εξέλιξη αυτής της επιχείρησης: «Στη συζήτηση που έλαβε χώρα, η θα κάνουμε πιο πέρα, εκφράστηκαν διάφορες διαφωνίες και αντιρρήσεις, για την ορθότητα και τη δυνατότητα πραγματοποίησης αυτής της επιχείρησης. Ανάμεσα σπς δυσκολίες που συναντούσαμε ήταν ότι δεν είχαμε ντόπιο σύνδεσμο να μας πάει, ούτε πλπ74 ροφορίες σε ποιο σπίτια σταμάτησε η διοίκηση της συμμορίας. Το τελευταίο ελπίζαμε να το λύσουμε στην πορεία, με πληροφορίες που θα παίρναμε αη τους κατοίκουσ του χωριού. Μα και ο χρόνος ήταν περιορισμένος για μια πιο μελετημένη και καλύτερα οργανωμένη ενέργεια. Τελικά αποφασίστηκε την ίδια βραδιά να πάμε στο Νεζερό και να χτυπήσουμε αυτή τη ληστοσυμμορία. Είμασταν γύρω στους τριάντα. Ο οπλισμός μας αποτελούνταν από τρία αυτόματα, μερικοί με ατομικά όπλα, άλλοι με πιστόλια, άλλοι με χειροβομβίδες κι άλλοι με γκλίτσες. Η κίνησή μας προς το οιόχο γίνεται με γοργούς ρυθμούς, έπρεπε όλη η δουλεία να τελειώσει πριν μας πάρει η μέρα και μάλιστα να προκάνουμε. να γυρίσουμε πριν φέξει στο έδαφος της Αγόριανης. Φθά νοντας στο Νεζερό, μπήκαμε στα πρώτα σπίτια με σκοπο να πάρουμε πληροφορίες. Με το ζόρι μας άνοιξαν δυο νοικοκυραίοι. Οι κάτοικοι όπως ήταν κατατρομαγμένοι απ’ τους Βουρλάκηδες, κανένας από αυτούς που βρήκαμε στα σπίτια δεν ανοίγει το στόμα να μας πει κάτι γι' αυτό και δεν μπορέσαμε τελικά να μάθουμε που διανυχτερεΰει η διοίκηση με επικεφαλής το λήσταρχο Βουρλάκη. Απλώς υποθέσαμε ότι μπορεί να μένει στο σπίτι του υπαρχηγού του Μπζιάνα. Έτσι τώρα όπως είμασταν χωρισμένοι σε δυο ομάδες τραβήξαμε ίσια για το σπίτι αυτό μόνοι μας. χωρίς σύνδεσμο. Πλησιάσαμε χωρίς περιστατικά, το κυκλώσαμε. Επικρατούσε ησυχία. Εκεί ο Πελοπίδας, που ήταν και επικεφελής της επιχείρησης, δίνει εντολή οτην μια ομάδα να πιάαει την άλλη μεριά, να ακροβολιστεί και να περιμένει. Ο ίδιος με μια άλλη ομάδα τράβηξε ίσια για την πόρτα του σπιτιού με σκοπό να την παρυ βιάσει και να μπει μέσα. Εκεί δημιουργήθηκε κάποιος θόρυβος που έγινε αντιληπτός μέσα οιο σπίτι Ο Μπζιάνας βγαίνει στην πόρτα του δευτέρου ορόφου, ανοίγει πυρά με ένα αυτόματο. Ακολουθούν δικά μας πυρά, πέφτουν χειροβομβίδες. Αυτή τη σηγμή οι αρχιεγκληματίες που ήταν μέσα κατάλαβαν η τους περιμένει, πηδούν αη τα παράθυρα της άηλης πλευράς του σπιπού και κατορθώνουν να φύγουν τρέχοντος, μια και η δική μας υμαδα που είχε πάρει εντολή να κρατήσει αυτό τον τομέα, από μια σύγχυση που είχε συμβεί, κατά λήθης, είχαν εγκαταλείψει πς θέσεις τους, Ο ίδιος ο Μπζιάνας πριν πηδήξει απ το παράθυρο, πρόκανε κπι ντύθηκε για κάθε περίπτωση με γυναικείο ρούχα. Έναν άλλο που πιάσαμε μέσα στο σπιπ, δεν ήταν της κατηγορίας που ζητούσαμε και τον αφήσαμε ελεύθερο». (Απο γράμμα του Μάτσου Βλαχογιώργου - Δεκέμβρης 1985)
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου