Οι Δήμοι στην κλίνη του Προκρούστη

Οι Δήμοι στην κλίνη του Προκρούστη




Το πρόγραμμα Καλλικράτης αποτελεί μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Υλοποιεί σε μεγάλο βαθμό την αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων. Οι νέοι περιφερειακοί Δήμοι που θα προκύψουν από το πρόγραμμα Καλλικράτης θα έχουν την δυνατότητα να πρωταγωνιστήσουν στην ανάπτυξη της υπαίθρου. Οι Δήμοι της περιφέρειας μέχρι σήμερα περιορίζονταν στις αρμοδιότητες της καθαριότητας, της ύδρευσης, των πολιτιστικών εκδηλώσεων, των προνοιακών υπηρεσιών (βρεφονηπιακοί σταθμοί και ΚΑΠΗ) και της υλοποίησης έργων μικρής εμβέλειας. Με το Καλλικράτη αναλαμβάνουν ουσιαστικές αρμοδιότητες σε επίπεδο υποδομών, υπηρεσιών και δικτύων (υποδομές παιδείας - υγείας, πολεοδομία, τεχνικά έργα άρδευσης, αντιπλημμυρικά έργα, έργα συντήρησης - ασφαλτόστρωσης επαρχιακών οδών κοκ), αποκτώντας την ευκαιρία να προσδιορίσουν τη μορφή της ανάπτυξης που η τοπική κοινωνία έχει ανάγκη.


Θεωρητικά ο Καλλικράτης είναι μια σωστή ιδέα που δημιουργεί τις προϋποθέσεις ισχυροποίησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και απεξάρτησης των τοπικών κοινωνιών από τον υδροκεφαλισμό του Ελληνικού Κράτους.

Πρακτικά;

1) Έχουν διασφαλιστεί οι πόροι ώστε οι νέοι Δήμοι να μπορέσουν να εφαρμόσουν τις αρμοδιότητες που αναλαμβάνουν;

2) Έχουν εξεταστεί τα οικονομικά βάρη σε τραπεζικό δανεισμό και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις σε προμηθευτές, ΙΚΑ και εργαζομένους που έχουν οι Δήμοι και οι Δημοτικές Επιχειρήσεις που καταργούνται κληροδοτώντας τα χρέη αυτά στους νέους Δήμους;

3) Έχουν προβλεφθεί οι αναγκαίες κτιριακές υποδομές και τα μηχανήματα – οχήματα ώστε οι νέοι Δήμοι να ξεκινήσουν εύρυθμα τη λειτουργία τους από 01.01.11;

4) Έχει γίνει προγραμματισμός κατανομής του προσωπικού των νέων ΟΤΑ ώστε να καλυφθούν οι νέες ανάγκες σε προσωπικό και να μην υπάρχει αλληλοεπικάλυψη σε ομοειδείς ειδικότητες;

5) Υπάρχει το πολιτικό προσωπικό που έχει κατανοήσει το Καλλικράτη και είναι σε θέση να εμπνεύσει, να σχεδιάσει, να οργανώσει και να λειτουργήσει στην πράξη την επόμενη ημέρα της Αυτοδιοίκησης;

Τα πέντε αυτά ερωτήματα δεν μπορούν να απαντηθούν με ένα ναι ή ένα όχι.

Ευχής έργο θα είναι στο τέλος της πρώτης θητείας των νέων Δημοτικών Αρχών να μπορέσουμε να απαντήσουμε θετικά στα πέντε αυτά ερωτήματα.

Ωστόσο, σήμερα οι απαντήσεις στα ερωτήματα τρομάζουν. Βέβαια αυτό που τρομάζει περισσότερο είναι που οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα ούτε συζητούνται ούτε προβληματίζουν τους αυτοδιοικητικούς και την πολιτεία.

Οι νέοι Δήμοι καλούνται με μειωμένους τους κεντρικούς αυτοτελείς πόρους (κατά 30% περίπου), χωρίς επιχειρησιακό – επενδυτικό πρόγραμμα (καθώς το πρόγραμμα ΘΗΣΕΑΣ ολοκληρώθηκε και δεν υπάρχει ακόμη το νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα) και με ασαφές το ύψος των νέων πόρων που θα τους μεταβιβαστούν (τέλη κυκλοφορίας, κοκ) να ανταποκριθούν στους στόχους που βάζει ο Καλλικράτης. Δυστυχώς, οι νέοι Δήμοι θα πρέπει να περιορίσουν το αντικείμενο τους ώστε να ανταπεξέλθουν στον περιορισμένο προϋπολογισμό τους.

Εκατοντάδες Δήμοι βρίσκονται ήδη στο όριο. Αδυνατούν να ανταπεξέλθουν ακόμη και στις λειτουργικές δαπάνες τους. Τα χρέη τους θα επηρεάσουν τη βιωσιμότητα ακόμη και υγειών Δήμων με τους οποίους θα συγχωνευθούν. Είναι άδικο Δημότες των οποίων οι Δημοτικές Αρχές ακολούθησαν χρηστή διοίκηση να πληρώσουν τα χρέη των Δήμων με τους οποίους συγχωνεύονται.

Οι οικονομικές και τεχνικές υπηρεσίες των νέων Δήμων θα πρέπει να στεγαστούν στο Δημαρχείο της έδρας του κάθε νέου Δήμου. Σε πολλές περιπτώσεις θα χρειαστούν νέα κτίρια ώστε να φιλοξενηθούν οι νέοι υπάλληλοι, ενώ κτίρια των Δήμων που καταργούνται μπορεί να απαξιωθούν. Παράλληλα, οι νέοι Δήμοι θα χρειαστούν πρόσθετα απορριμματοφόρα, καθώς μέχρι σήμερα σε πολλούς Δήμους κάτω των 5.000 η περισυλλογή γίνονταν από ιδιώτες, αλλά και οχήματα μεταφοράς προσωπικού καθώς το αντικείμενο δράσης των νέων Δήμων εξαπλώνεται.

Δεν υπάρχει καμία ολοκληρωμένη μελέτη για τις ανάγκες σε προσωπικό των νέων Δήμων. Το 1998 οι νέοι Καποδιστριακοί Δήμοι ξεκίνησαν τη λειτουργία τους με την πρόσληψη εξειδικευμένων και εκπαιδευμένων εργαζομένων ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους. Σήμερα είναι άγνωστη η σύνθεση του προσωπικού των νέων ΟΤΑ και δυστυχώς θα υπάρχουν θέσεις όπου θα υπάρχει πλεόνασμα προσωπικού και θέσεις που θα υπάρχει έλλειψη προσωπικού.

Στις περισσότερες των περιπτώσεων το πολιτικό προσωπικό που διαχειρίστηκε τους μικρούς Καποδιστριακούς Δήμους, με όρους πελατειακών σχέσεων και αλληλεξάρτησης με τους τοπικούς παράγοντες, καλείται να κάνει την υπέρβαση και να διοικήσει τις νέες ισχυρές αυτοδιοκητικές μονάδες των Καλλικρατικών Δήμων. Ταυτόχρονα, είναι πολύ δύσκολο για νέους σε ηλικία αλλά και στην αυτοδιοίκηση ανθρώπους, με χαμηλή αναγνωσιμότητα, να μπορέσουν να επιτύχουν την εκλογή τους, ώστε να μπολιαστεί το υφιστάμενο πολιτικό δυναμικό των Δήμων με νέες ιδέες.

Οι νέοι Καλλικρατικοί Δήμοι οδηγούνται στην κλίνη του Προκρούστη. Χωρίς πόρους, με την πίεση να εξοικονομήσουν πόρους, χωρίς επιχειρησιακό – επενδυτικό πρόγραμμα, με τις υφιστάμενες υποδομές σε κτίρια και μηχανήματα, χωρίς κατάλληλα προετοιμασμένο, καταρτισμένο και ορθολογικά κατανεμημένο προσωπικό και με το πολιτικό δυναμικό σε πολύ μεγάλο βαθμό το ίδιο, καλούνται την περίοδο 2011-14 να εφαρμόσουν την αποκέντρωση στην πράξη! Θα τα καταφέρουν;



Θανάσης Ζεκεντές

Οικονομολόγος MSc – Αντιδήμαρχος Αταλάντης
Share on Google Plus

About kalimerisnikos

Author Details