ΟΙ ΜΟΥΣΕΣ.. ΚΑΙ Η ΚΑΛΛΙΟΠΗ
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Ομόνοιας του παρελθόντος είναι οι μούσες που είχαν τοποθετηθεί εκεί. Ήταν Ιούνιος του 1930 όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος εγκαινίασε τον σταθμό του υπόγειου σιδηρόδρομου στην πλατεία Ομονοίας.
Μέχρι τότε η πλατεία ήταν γεμάτη λουλούδια, φοίνικες και ξύλινα παγκάκια. Η νέα πλατεία ήταν κυκλική, φτιαγμένη στα ευρωπαϊκά πρότυπα και είχε μαρμάρινα κιγκλιδώματα στις εισόδους προς τον υπόγειο σιδηρόδρομο. Επίσης η χρήση του υπόγειου σιδηρόδρομου στην Ομόνοια δημιούργησε την ανάγκη κατασκευής υπόγειου εξαερισμού στον σταθμό. Εδώ δημιουργήθηκε και η ανάγκη της τοποθέτησης των Μουσών.
Οι κατασκευές, λοιπόν που τοποθετήθηκαν στην Ομόνοια ήταν οκτώ καθαρά για λόγους αισθητικής και συμμετρίας. Η μούσα που περίσσευε ήταν η Καλλιόπη, η μούσα της επικής ποίησης. Ο αρχιτέκτονας του έργου όχι μόνο δεν έβαλε το άγαλμά της στην πλατεία μαζί με τα υπόλοιπα, αλλά το τοποθέτησε στα υπόγεια του ηλεκτρικού, δίπλα στα δημόσια ουρητήρια.
Μάλιστα χαρακτηριστικό είναι ότι όταν ο κόσμος τότε ρωτούσε που είναι τα δημόσια ουρητήρια, έπαιρνε την απάντηση: Κάτω στην Καλλιόπη! Έτσι, λοιπόν ταυτίστηκε το όνομα της ευγενικής μούσας με την τουαλέτα. Γι αυτό αργότερα οι φαντάροι όταν είχαν αγγαρεία στις τουαλέτες, έλεγαν ότι είχαν ραντεβού με την «Καλλιόπη».
Οι μούσες της Ομόνοιας θεωρήθηκαν από τη Δημοτική αρχή αντιαισθητικές. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να παρθεί η απόφαση να απομακρυνθούν. Ο τότε δήμαρχος της πόλης, Κ. Κοτζιάς που ήδη είχε κατεδαφίσει το Δημοτικό Θέατρο προχώρησε εύκολα σε αυτή την απόφαση. Η αφορμή που όλοι περίμεναν, δόθηκε τον Αύγουστο του 1936, όταν κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων μια μούσα έπεσε, τραυματίζοντας περαστικούς. Λίγο αργότερα τα γλυπτά απομακρύνθηκαν μια για πάντα.
Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑ
Περπατώντας στην κεντρική πλατεία μπορεί κανείς να θαυμάσει τα τέσσερα απο αυτά τα αγάλματα που μεταφέρθηκαν μετά από αίτημα του Δήμου Καρδίτσας .
Τα αγάλματα αυτά αρχικά τοποθετήθηκαν δεξιά κι αριστερά του κεντρικού πεζόδρομου που διέσχιζε το Παυσίλυπο και αργότερα, όταν έγινε η διαμόρφωση της κεντρικής πλατείας το 1974- 1975, τοποθετήθηκαν σε αυτήν, όπου και παραμένουν103 έως και σήμερα. Από τα υπόλοιπα αγάλματα τα δύο βρίσκονται στην Αμοργό και άλλα δύο στις Καρυές Λακωνίας.
Στην Καρδίτσα βρίσκονται τα εξής αγάλματα:
●Αγλαΐα
γλύπτες108: Ιωάννης Βούλγαρης (Πύργος Τήνου 1882/4 – Αθήνα 1960)
και Γιαννούλης Κουλουρής ( Μπεναρδάδος Τήνου 1878 – Αθήνα 1966)
Η στάση της είναι μετωπική, το κεφάλι kαι το βλέμμα της επίσης κοιτάζουν ίσια μπρο-
στά. Η έκφρασή109 της είναι γαλήνια και σοβαρή. Τα μαλλιά της είναι κάπως σπαστά και, αν
kαι το βλέμμα της επίσης κοιτάζουν ίσια μπροστά.
Η έκφρασή της είναι γαλήνια και σοβαρή. Τα μαλλιά της είναι κάπως σπαστά και, αν
και πιασμένα κότσο, μία κυματιστή τούφα πέφτει πίσω στην πλάτη της. Ο λαιμός, το πάνω
μέρος του θώρακα, τα χέρια και τα δάχτυλα των ποδιών της είναι τα μοναδικά σημεία που
μένουν ακάλυπτα από τον ποδήρη χιτώνα που φορά, οι πλούσιες πτυχώσεις του οποίου δια-
γράφουν τέλεια τους όγκους του γυναικείου κορμιού. Το δεξί της χέρι, με το οποίο κρατάει
κάτι110, είναι μαζεμένο ψηλά στο δεξί της πόδι. Το αριστερό της χέρι κρατά στο πλάι της το
ένδυμά της, όπου και δημιουργείται μία έντονη πτύχωση. Το δεξί της πόδι προβάλλει λίγο
προς τα έξω σε αντίθεση με το αριστερό της που είναι κάπως μαζεμένο.
Στο αριστερό της στήθος λείπει ένα κομματάκι τσιμέντο, ενώ σε ανάλογες ελλείψεις
υλικού στο πίσω μέρος του αγάλματος έχουν γίνει διάφορες προσθήκες με χοντροκομμένες
επεμβάσεις.
Το άγαλμα πατάει πάνω σε μία λεπτή και μικρή βάση, πάνω στην οποία είναι χαραγ-
μένο με κεφαλαίους χαρακτήρες το όνομά της: ΑΓΛΑΪΑ, το όνομα μίας από τις Τρεις Χάρι-
τες που ήταν διάσημες για την ομορφιά και τη χάρη τους.
●Κλειώ
γλύπτες: Ανδρέας Παναγιωτάκης (Αθήνα 1883 - Αθήνα 1957)
και Κωνσταντίνος Φώσκολος (Τήνος 1875 – Αθήνα μετά το 1945)
Η στάση της είναι μετωπική, αν και το
κεφάλι της είναι ελαφρά στραμμένο προς τα
δεξιά. Τα μαλλιά της είναι περίτεχνα χτενισμένα· είναι πιασμένα πίσω και από τη βάση του
λαιμού της κρέμονται κάποιοι βόστρυχοι. Στο κεφάλι της φέρει δάφνινο στεφάνι. Φοράει πο-
δήρη χιτώνα κι επίσης ένα πέπλο που καλύπτει τους ώμους και τα χέριά της. Με το δεξί της
χέρι κρατάει κάποιο εργαλείο γραφής (μάλλον) και με το αριστερό της κρατά όρθια μία πλάκα
που τη στηρίζει στο αριστερό της πόδι που είναι ελαφρά προτεταμένο σε αντίθεση με το δεξί
που είναι κάπως μαζεμένο προς τα μέσα. Το ένδυμα, καθώς καλύπτει το σώμα της, δημιουρ-
γεί πλούσιες πτυχώσεις κι αποκαλύπτει μαζί και τους όγκους του.
Στα αριστερά υπάρχει μία προσθήκη τσιμέντου στο κάθισμα της μορφής και στην ίδια
πάντοτε μεριά διακρίνεται ένα εκτεταμένο λέκιασμα του γλυπτού στην όρθια πλάκα και το
ένδυμα.
Το άγαλμα πατάει πάνω σε μία λεπτή τσιμεντένια βάση, πάνω στην οποία με κεφαλαί-
ους εγχάρακτους χαρακτήρες αναγράφεται το όνομα της μούσας: ΚΛΕΙΩ που ήταν η μούσα
της ιστορίας.
•ανώνυμη113
Παριστάνεται σε μετωπική και αγέ-
ρωχη στάση να κοιτάζει ίσια μπροστά. Το κε-
φάλι της, μικρό και σχεδόν στρόγγυλο, στεφανώνεται από ένα δάφνινο στεφάνι που συγκρατεί
και τα μαλλιά της που είναι πιασμένα κότσο. Το πρόσωπό της ήρεμο και κατά βάθος ανέκ-
φραστο. Το μακρύ της ένδυμα καλύπτει κι αποκαλύπτει μαζί τις καμπύλες του γυναικείου
κορμιού. Με τα δυο της χέρια κρατάει ένα μισο-ανοιγμένο ειλητάριο· το στηρίζει στα πόδιά
της και με το δεξί της χέρι κάτι δείχνει μέσα σε αυτό. Το δεξί της πόδι εξέχει μπροστά και
το αριστερό είναι κάπως μαζεμένο προς τα μέσα.
•Θάλεια
γλύπτες: Δημοσθένης Γ. Παπαγιάννης (Αθήνα π.1890 - Αθήνα μετά το 1945)
και Εμμανουήλ Τζωρτζάκης (Τήνος 1893 – Αθήνα 1967)
Εικονίζεται σε μετωπική στάση, αν και
το κεφάλι της είναι ελαφρά στραμμένο προς τα
αριστερά. Το πρόσωπό της είναι σχετικά ανέκφραστο και μάλλον παγερό, παρά το αρχαϊκό
μειδίαμα που το διακρίνει. Ο ποδήρης χιτώνας που φορά, αφήνει ακάλυπτο μόνον το λαιμό, τα
χέρια και τα δάκτυλα των ποδιών της. Το αριστερό της χέρι είναι διπλωμένο πάνω στα πόδια
της και με αυτό κρατάει ένα φυλλόσχημο αντικείμενο με λαβή –ίσως κάποιο κάτοπτρο που
μάλλον του λείπει ένα μικρό κομματάκι στην αριστερή του περιοχή. Το δεξί της χέρι πέφτει
παράλληλα στο σώμα της και με αυτό κρατάει μία χαμογελαστή μάσκα θεάτρου που αποκαλύ-
πτεται ανάμεσα στις πτυχώσεις του ενδύματός της.
Το άγαλμα πατάει πάνω σε μία λεπτή τσιμεντένια βάση, πάνω στην οποία με κεφαλαί-
ους εγχάρακτους χαρακτήρες αναγράφεται το όνομα της μούσας: ΘΑΛΕΙΑ που ήταν μούσα
και χάρις μαζί που επόπτευε την κωμωδία.
Τα τέσσερα αγάλματα σταδιακά δέθηκαν με τις καθημερινές παραστάσεις των πολι-
τών της πόλης. Παλιότερα αποτελούσαν μία κλασσική επιλογή για τη φωτογράφηση των νέων
και για το παιχνίδι των παιδιών. Τώρα οι πετρόκτιστες βάσεις τους γίνονται κάποτε φέρουσα
επιφάνεια για διάφορα graffiti. Η τοποθέτησή τους στην κεντρική πλατεία εξάλλουεπηρέασε
μάλλον την ονομάτιση μίας καφετέριας που βρίσκεται στην πλάτη ενός από αυτά τα αγάλματα,
με το όνομα 9 Μούσες ... Αποτελούν πάντοτε ένα σημείο προσανατολισμού, αναφοράς και
σύγχυσης μαζί, καθώς μπόμπιρες και μεγαλύτεροι προσπαθούν να εξιχνιάσουν το μυστήριο:
αφού οι μούσες ήταν εννιά, γιατί εδώ είναι μόνον τέσσερις; ποιές ήταν άραγε οι υπόλοιπες;
από που κι ως που προέκυψαν στην κεντρική πλατεία της Καρδίτσας;
ΠΗΓΕΣ: ....
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου