Καρδίτσα: Τιμήθηκαν οι Καρδιτσιώτες ΗΡΩΕΣ στο "Ύψωμα 731" - Θλιβερή η απουσία των αιρετών

Καρδίτσα: Τιμήθηκαν οι Καρδιτσιώτες ΗΡΩΕΣ στο "Ύψωμα 731" - Θλιβερή η απουσία των αιρετών (+ Βίντεο)

Δευτέρα, 09 Μαρτίου 2015 12:03
μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς

Μία από τις ηρωικότερες αλλά και καθοριστικότερες στιγμές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στην οποία συμμετείχαν Καρδιτσιώτες και Τρικαλινοί, τίμησε την Δευτέρα, 9 Μαρτίου, ο νομός μας.

Αναφερόμαστε στην μάχη τουυψώματος 731, που άρχισε τη συγκεκριμένη ημερομηνία και δικαίως χαρακτηρίστηκε ως «νέες Θερμοπύλες». Μόνο που στο 731 ο εχθρός δεν κατάφερε να περάσει και το Δυτικοθεσσαλικό 5ο Σύνταγμα έγραψε μία από τις λαμπρότερες σελίδες της ιστορίας.

Η 9η Μαρτίου, με σχετικά πρόσφατο προεδρικό διάταγμα έχει χαρακτηριστεί τοπική γιορτή για τους νομούς Καρδίτσας και Τρικάλων. Φοβάμαι όμως πως, σε ότι αφορά στο νομό μας, από τοπική έχει εξελιχθεί σε… τυπική.

Αλλιώς πώς να εξηγηθεί το γεγονός πως δεν της δίνεται η πρέπουσα σημασία και βαρύτητα και ο εορτασμός σε καμία περίπτωση δεν τιμά με τον τρόπο που τους αξίζει αυτούς που θυσιάστηκαν για την πατρίδα. Και δεν μιλάμε για κάτι συνταρακτικό. Απλά θα περιμέναμε να δούμε στον Μητροπολιτικό ναό έστω ένα δήμαρχο του νομού, τον αντιπεριφερειάρχη Καρδίτσας, περισσότερους από έναν βουλευτές και μια προσπάθεια να ενημερωθεί και να παραστεί και κόσμος και όχι μόνο αντιπροσωπεία ενός-δύο σχολείων.

Και φυσικά, νομίζουμε, ότι η δημιουργία ενός απλού μνημείου για το ύψωμα 731 στο νομό μας δεν αποτελεί ούτε πολυτέλεια, ούτε υπερβολή αλλά ανάγκη αναγνώρισης της προσφοράς των ανθρώπων και τιμής στην ιστορία του τόπου.

Η εκδήλωση

Η εκδήλωση για το ύψωμα 731 έγινε στον Μητροπολιτικό Ναό και άρχισε με την επίσημη δοξολογία της οποίας χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος και ΦαναριοφερσάλλωνΤιμόθεος. Εντός του Ιερού Ναού εκφωνήθηκε και ο πανηγυρικός της ημέρας από τον κ. Ντενησιώτη εκ μέρους του Συνδέσμου εφέδρων Αξιωματικών ν. Καρδίτσας.

Ακολούθως το σκηνικό μεταφέρθηκε προ του ηρώου πεσόντων, στην δεξιά πλευρά του ναού, όπου, υπό τους ήχους της φιλαρμονικής του Δήμου και με άγημα της σχολής στρατονομίας να αποδίδει τιμές, κατέθεσαν στεφάνι εκ μέρους της αντιπεριφέρειας Καρδίτσας ο κ. Μάττας, ο ανώτατος διοικητής φρουράς Καρδίτσας, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Καρδίτσας κ. Γιαννέλος, εκπρόσωποι της αστυνομικής δ/νσης και της πυροσβεστικής, εκπρόσωποι της ένωσης απόστρατων αξιωματικών στρατού και του συνδέσμου εφέδρων αξιωματικών.

Πέραν των προαναφερομένων, στις εκδηλώσεις παρέστησαν η βουλευτής Καρδίτσας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Χρυσούλα Κατσιαβριά-Σιωροπούλου, ο Θεματικός αντιπεριφερειάρχης κ.Ψαχούλας, οι περιφερειακοί σύμβουλοι κύριοι Αναγνωστόπουλοςκαι Νοτόπουλος, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου λίμνης Πλαστήρα κ. Σακελλαρίου και ο αντιδήμαρχος του ίδιου Δήμου κ.Γώγουλος, οι αντιδήμαρχοι Καρδίτσας κυρία Ελ. Αντωνίου και κύριος Σ. Αντωνίου, ο δημοτικός σύμβουλος κ. Παπαγεωργίου, η δ/ντρια Α/θμιας Εκπαίδευσης κ. Μητσιάδη και η πρώην βουλευτής κ. Ασημ. Σκόνδρα.

Το τελετουργικό ολοκληρώθηκε με την τήρηση ενός λεπτού σιγής και την ανάκρουση του εθνικού ύμνου.

Η ιστορία του υψώματος 731

9 Μαρτίου 1941, 9 πμ : «Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρι εσχάτων. Ουδείς θα κινηθή προς τα οπίσω…. Προμηνύεται λυσσώδης επίθεσις του εχθρού, η οποία οπωσδήποτε θα αποκρουσθή και θα συντριβή…. Τότε μόνον θα διέλθη ο εχθρός εκ της τοποθεσίας μας, όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας».
«Ουδείς θα κινηθή προς τα οπίσω. Πάντες θα αποθάνωσι επί των θέσεών των».

Αυτές ήταν οι διαταγές μάχης του ταγματάρχη Δημητρίου Κασλά προς τους λόχους του (ΙΙ Τάγμα του 5ου Συντάγματος Πεζικού), εν όψει της μάχης στο ύψωμα 731, όπου κρίθηκε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος με τη συντριβή των ιταλικών μεραρχιών, μια επική μάχη που η ιστορία κατατάσσει δίπλα στον Μαραθώνα και τις Θερμοπύλες και μνημονεύεται στον Αγνωστο Στρατιώτη στην Αθήνα, ενώ γράφτηκε γι αυτήν και ειδικός Θούριος ως εμβατήριο του Στρατού.

Η 9η, μάλιστα, Μαρτίου, αποτελεί με προεδρικό διάταγμα τοπική εορτή για τις πόλεις τους νομούς της Καρδίτσας και των Τρικάλων καθώς κληρωτοί καταγόμενοι απ’ αυτούς αποτελούσαν το ηρωικό 5ο Σύνταγμα.

Η «εαρινή επίθεση» των Ιταλών είχε στο επίκεντρό της την διάσπαση του ελληνικού μετώπου με την κατάκτηση του υψώματος 731, που βρίσκεται περίπου 20 χλμ. βόρεια της Κλεισούρας και που χωρίς το οποίο δεν ήταν στρατηγικά εφικτή η προώθησή τους προς τα νότια.

Οι ιταλικές δυνάμεις επιτέθηκαν στις 9 Μαρτίου του 1941 με 12 μεραρχίες σε έξι ελληνικές, οι οποίες μάλιστα βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή των συγκρούσεων από την αρχή του πολέμου. Παρά ταύτα, όχι μόνο δεν κατέλαβαν το ύψωμα, αλλά υπέστηκαν και πολύ μεγάλες απώλειες.

Η «τιτανομαχία» του Υψώματος 731 αποτελεί μοναδικό φαινόμενο ηρωισμού,αυταπάρνησης και αποτελεσματικότητας και είχε ως αποτέλεσμα νααποκρουστεί η «Εαρινή Επίθεση» του Μουσολίνι και να υποστεί την πρώτη ήττα του στην Ευρώπη ο «Άξονας», γεγονός που ανέβασε το ηθικό ολόκληρης της δοκιμαζόμενης Ευρώπης.

Ταυτόχρονα η αντίσταση των Ελλήνων καθυστέρησε τους γερμανούς που υποχρεώθηκαν να κατεβούν προς το νότο και να επιτεθούν χειμώνα στη Ρωσία, γεγονός που, εν πολλοίς, έκρινε την έκβαση του πολέμου.

Την ημέρα της επίθεσης, Κυριακή 9 Μαρτίου του 1941 στην πρώτη γραμμήτου μετώπου ευρίσκετο το 5ο Σύνταγμα αποτελούμενο αποκλειστικά από στρατιώτες καταγόμενους από τους νομούς Καρδίτσας και Τρικάλων και διοικητή τον συνταγματάρχη Γεωργούλα από τη Ρεντίνα Καρδίτσας.

Σκοπός του ιταλικού στρατού, ήταν να διασπάσει με την επίθεσή του στο ύψωμα731 την ελληνική αμυντική γραμμή και να ανοίξει έτσι το δρόμο προς τηνκοιλάδα Ντέσνιτσε – Κλεισούρας, οπότε θα κατέρρεε το ελληνικό κεντρικό μέτωπο και θα μπορούσαν τα ιταλικά μηχανοκίνητα να προελάσουν προς ταΓιάννενα, με υπερκέραση των άλλων δύο ελληνικών μετώπων, του Βόρειου και του Νότιου.

Για την πραγματοποίηση του ιταλικού σχεδίου διατέθηκαν σε πρώτη γραμμή 50.000 άνδρες, με 400 κανόνια και 2000 αεροπλάνα, εκτός από τα άρματα και τα μηχανοκίνητα που ανέμεναν στη δεύτερη γραμμή, για να εξορμήσουν αμέσως μετά από τη διάσπαση του μετώπου του 731 και το άνοιγμα του δρόμου.

Αλλά ο δρόμος δεν άνοιξε, γιατί δεν έπεσε το 731. Και δεν έπεσε χάρηστην ανδρεία, την αυταπάρνηση και την αποτελεσματικότητα με την οποίαπολέμησαν οι υπερασπιστές του.

Την 25η Μαρτίου 1941 (σημαδιακή ημέρα) στο Ύψωμα 731 δεν υπήρχαν πια καστανιές να ανθίσουν την άνοιξη που ερχόταν. Το τοπίο άλλαξε, τα δένδρα ξεριζώθηκαν και το ανάγλυφο μεταβλήθηκε καθώς μειώθηκε το ύψος της κορυφής κατά πέντε μέτρα. (731 μέτρα ήταν το αρχικό ύψος).

Το αίμα είχε ποτίσει βαθιά τη γη και από Έλληνες και από Ιταλούς . Στην πλαγιά του, η ιταλική μεραρχία Πούλιε είχε εξοντωθεί. Τα πτώματα των Ιταλών χρησίμευαν για προπύργιο του ρημαγμένου λόφου. Παρά τις επιθέσεις που εκτόξευσαν οι Ιταλοί εναντίον του 731, αυτό έστεκε σαν βράχος απόρθητος που επάνω στον οποίο θραύονταν όλες οι λυσσώδεις ενέργειες του εχθρού!

Ο ακριβής αριθμός Ελληνων πεσόντων μόνο στο συγκεκριμένο ύψωμα δεν είναι γνωστός. Σίγουρα ήταν εκατοντάδες και η συντριπτική πλειοψηφία αυτών ήταν από τους νομούας Καρδίτσας και Τρικάλων.

Έγραψαν για τη μάχη στο ύψωμα 731

- Ο λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Άγγελος Τερζάκης, πολεμιστής του 1940:

«Ξημερώνει η 10 Μαρτίου 1941 ,ημέρα Δευτέρα, και το πυροβολικό του Καβαλλέρο ξαναρχίζει. Ξαναρχίζει από την Τρεμπεσίνα, με πείσμα διπλό, γιατί η πρώτη μέρα χάθηκε κι αυτό είναι άσχημο για μιαν επίθεση, που πρέπει να το πετύχει στις πρώτες ώρες της.

Το κανονίδι τώρα απλώνεται ανατολικά, στο 731. Είναι τέτοιο που μόνο με τους θρυλικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί να παραβληθεί. Τ' ακούει και ζαρώνει περίτρομη η ψυχή του ανθρώπου. Τα ελληνικά πυρά της έκοψαν την ορμή, ως που το μεσημέρι οι Ιταλοί ενισχυμένοι με νέες δυνάμεις, ξανάρχισαν, όμως, το πεζικό κατόρθωσε με μόνα τα δικά του να σπάσει το πρώτο κύμα του εχθρού. Στις 6 τ' απόγεμα οι Ιταλοί άνοιγαν μεγάλη φωτιά κατά του 731. Χύμηξαν ύστερα με ταυτόχρονη προσπάθεια να το υπερκεράσουν από τη δημοσιά, ενώ έπιαναν και να βομβαρδίζουν την Τρεμπεσίνα. Είταν η έβδομη επίθεσή τους για το 731. Το ύψωμα έμπαινε πια, ζωσμένο με φλόγες στο θρύλο»

(Άγγελος Τερζάκης, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΪΑ 1940-1941, Αθήναι 1964, σελ.177-178).

Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (Εκδοτική Αθηνών)

"Επί 7 ημέρες, ως τις 15 Μαρτίου η μεραρχία δοκιμάστηκε σκληρά, αλλά απέκρουσε τα κύματα των επιτιθέμενων αντιπάλων. Οι επιθέσεις και αντεπιθέσεις άρχιζαν με πυκνό κανονιοβολισμό που κατέσκαβε τα υψώματα, για να καταλήξουν σε συμπλοκές, όπου το λόγο είχαν η χειροβομβίδα και η λόγχη. Το ύψωμα 731, μεταξύ Αώου και Άψου, έμεινε θρυλικό. Ως τις 19 Μαρτίου, μετά από σχετική τριήμερη ανάπαυλα, οι Ιταλοί εξαπέλυσαν κατά του υψώματος 731 όχι λιγότερες από 18 επιθέσεις. Το «731», όπως έμεινε γνωστό στην πολεμική ιστορία και των δύο αντιπάλων, υπήρξε ίσως ένα από τα πιο αιματοβαμμένα υψώματα ολόκληρου του παγκοσμίου πολέμου".

Αφήγηση ενός Ιταλού, έφεδρου ανθυπολοχαγού, που ηγήθηκε πολλές φορές των ανδρών του στις επιθέσεις κατά του 731

«Όταν εφορμήσαμε την πρώτη φορά κατά του 731, πίστευα ότι δεν θα συναντούσαμε ούτε έναν Έλληνα ζωντανό πάνω στο ύψωμα.

Τόσο σφοδροί ήταν οι βομβαρδισμοί που προηγήθηκαν. Όμως εκείνοι ήταν εκεί και μας περίμεναν. Συνέχισα να πιστεύω το ίδιο και στις επόμενες επιθέσεις μας, που πάντα εκδηλώνονταν ύστερα από καταιγιστικά πυρά του πυροβολικού και της αεροπορίας μας.

Όμως πάντα μας περίμεναν και μας απέκρουαν. Μετά την τρίτη μέρα των επιθέσεών μας, έπαψα πια να ελπίζω ότι δεν θα συναντούσαμε ζωντανούς τους υπερασπιστές του 731. Και οι στρατιώτες μας έπαψαν κι αυτοί να ελπίζουν πως η αεροπορία και το πυροβολικό μας θα έκαναν τη δουλειά μας αντί για μας. Αυτό είχε πολύ άσχημο αντίκτυπο στο ηθικό τους, το έβλεπα. Συχνά οι Έλληνες μας περίμεναν όρθιοι μπροστά στα κατεστραμμένα χαρακώματά τους με τις λόγχες περασμένες στα όπλα τους। Συχνά γελούσαν δυνατά και φώναζαν.

Είχαν υπερβεί τον άνθρωπο. Δεν ήταν άνθρωποι πλέον, το πιστεύω αυτό, ήταν θηρία».

Δείτε βίντεο από την εκπομπή "Η μηχανή του Χρόνου":