Πώς προέκυψαν δύο από τα πιο γνωστά πρωτοχρονιάτικα έθιμα
Η βασιλόπιτα.
Η πίτα που ετοιμάζεται με τον ερχομό του νέου έτους, η βασιλόπιτα, περιέχει ένα φλουρί -κατά προτίμηση χρυσό- το οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, θα φέρει καλή τύχη σ’ αυτόν που θα το βρει. Κόβεται τα μεσάνυχτα, με τον ερχομό του νέου χρόνου ή ανήμερα την Πρωτοχρονιά.Τα πρώτα τέσσερα κομμάτια της βασιλόπιτας προορίζονται για το Χριστό, την Παναγία, τον Άγιο Βασίλειο και τον σπιτονοικοκύρη, ενώ το τελευταίο για τον φτωχό. Τα υπόλοιπα μοιράζονται στα άλλα μέλη της οικογένειας.
Το κόψιμο της βασιλόπιτας είναι από τα ελάχιστα αρχέγονα έθιμα που επιβιώνουν.
Στην αρχαιότητα υπήρχε το έθιμο του εορταστικού άρτου, τον οποίο σε μεγάλες αγροτικές γιορτές οι αρχαίοι'Ελληνες πρόσφεραν στους θεούς.
Στους χριστιανικούς χρόνους, ο Μέγας Βασίλειος, για να προστατεύσει την περιφέρειά του, την Καισάρεια της Καππαδοκίας, από επιδρομή εξωτερικών εχθρών, έκανε έρανο και μάζεψε χρυσά νομίσματα και άλλα τιμαλφή, για να τα δώσει στους εχθρούς, ώστε να τους δελεάσει και να μην λεηλατήσουν την περιοχή του.
Ο εχθρός, όμως, τελικά, δεν κατόρθωσε να εισβάλει στην Καισάρεια και τα τιμαλφή έμειναν. Τότε, ο Μέγας Βασίλειος είπε να φτιάξουν μικρές πίτες-ψωμάκια, μέσα στις οποίες έβαζαν και ένα χρυσό νόμισμα, ή κάτι άλλο από όλα τα πολύτιμα μικροαντικείμενα που είχαν μαζευτεί. Οι πίτες αυτές μοιράστηκαν σε όλους και ο καθένας κράταγε ό,τι του τύχαινε. Πάρα πολλά έτυχαν στα μικρά παιδιά...
Ο εχθρός, όμως, τελικά, δεν κατόρθωσε να εισβάλει στην Καισάρεια και τα τιμαλφή έμειναν. Τότε, ο Μέγας Βασίλειος είπε να φτιάξουν μικρές πίτες-ψωμάκια, μέσα στις οποίες έβαζαν και ένα χρυσό νόμισμα, ή κάτι άλλο από όλα τα πολύτιμα μικροαντικείμενα που είχαν μαζευτεί. Οι πίτες αυτές μοιράστηκαν σε όλους και ο καθένας κράταγε ό,τι του τύχαινε. Πάρα πολλά έτυχαν στα μικρά παιδιά...
Η βασιλόπιτα, αγιοβασιλιάτικο έθιμο πολλών αιώνων, μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, για να μας θυμίζει την αγάπη και την καλοσύνη αυτού του Άγιου ανθρώπου.
Το διασκεδαστικό με το έθιμο της βασιλόπιτας πλέον, είναι ότι αποτελεί μια μορφή δοκιμασίας της τύχης. Όλοι αγωνιούν να κερδίσουν το φλουρί, γιατί θεωρείται ότι καλή τύχη θα τους συνοδεύει καθ’όλη τη διάρκεια του έτους.
Το έθιμο του ροδιού.
Από τα αρχαία χρόνια το ρόδι θεωρούνταν σύμβολο γονιμότητας, αναγέννησης και ευημερίας. Το έθιμο ξεκίνησε από την Πελοπόννησο και εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα. Την ώρα που αλλάζει ο χρόνος, στην εξώπορτα του σπιτιού ο σπιτινοικοκύρης ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας, που θεωρείται τυχερό, πετάει και σπάει ένα ρόδι και μπαίνει μέσα στο σπίτι με το δεξί, κάνοντας ποδαρικό. Το ρόδι είναι σύμβολο αφθονίας,γονιμότητας και καλής τύχης. Όσο πιο κόκκινα και τραγανά είναι τα σπόρια του,τόσο πιο χαρούμενες και ευλογημένες θα είναι οι μέρες του καινούριου χρόνου.Παραπέμπει σε ευχές για τον πολλαπλασιασμό των αγαθών του σπιτιού. Νίκος Βασιλός
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου